obowiązujący w roku szkolnym 2016/2017

Program: Grażyna Francuz-Ornat, Teresa Kulawik, Program nauczania fizyki w gimnazjum „Spotkania z fizyką” (kl. II); Barbara Sagnowska, Program nauczania fizyki w gimnazjum „Świat fizyki” (kl. III)

Podręcznik: Grażyna Francuz-Ornat, Teresa Kulawik, „Spotkania z fizyką” (kl. II), M. Rozenbajgier, R. Rozenbajgier, Świat fizyki, Wydawnictwo ZamKor (kl. III).

 

Narzędzia sprawdzania wiedzy i umiejętności:

ustne odpowiedzi,

kartkówki z bieżącego materiału,

pisemne sprawdziany po zakończeniu działu,

sprawdziany diagnozujące (wstępne, śródroczne, końcowe),

prace domowe,

dłuższe projekty grupowe lub indywidualne,

praca i aktywność na lekcji.

 

Przeliczanie ilości punktów uzyskanych za pracę pisemną na stopnie szkolne:

35 – 55%                       dopuszczający

56 – 74%                       dostateczny

75 – 91%                       dobry

92 – 99%                       bardzo dobry

     100%                        celujący

 

Sprawdzaniu podlegają umiejętności i wiedza. W ogólności:

umiejętne stosowanie terminów, pojęć i metod niezbędnych w praktyce życiowej i dalszym kształceniu,

wyszukiwanie i stosowanie informacji,

wskazywanie i opisywanie faktów, związków i zależności,

łączenie wiedzy teoretycznej z umiejętnościami praktycznymi podczas rozwiązywania problemów,

współpraca i komunikowanie się w grupie (przekazywanie informacji, formułowanie pytań, organizacja pracy).

 Sposoby informowania o wymaganiach:

Uczniowie są informowani o wymaganiach na stopnie szkolne na bieżąco, m. in. za pośrednictwem strony internetowej szkoły.

W przypadku dłuższej usprawiedliwionej nieobecności ucznia nauczyciel uzgadnia z uczniem czas potrzebny na nadrobienie zaległości.

 

Pisemne sprawdziany wiedzy i umiejętności.

Uczeń, który był nieobecny na sprawdzianie (lub kartkówce) otrzymuje „0” i powinien napisać ten sprawdzian (lub kartkówkę) na najbliższej lekcji lub w terminie uzgodnionymz nauczycielem.

Uczeń korzystający z niedozwolonej pomocy na sprawdzianie lub podczas ustnej odpowiedzi otrzymuje ocenę niedostateczną, której nie może poprawić.

Ocenę za prace pisemne (z wyłączeniem sprawdzianów diagnozujących) – prace klasowe i kartkówki można poprawiać w wyznaczonym przez nauczyciela terminie, w ciągu trzech tygodni od daty wystawienia oceny.

Sprawdziany i kartkówki są przechowywane przez nauczyciela przez cały okres kształcenia i dostępne do wglądu dla ucznia i jego rodziców.

Uczeń poprawia tylko raz daną pracę pisemną a pod uwagę brana jest ocena korzystniejsza dla ucznia (obok oceny w dzienniku lekcyjnym widnieje ocena ze sprawdzianu poprawionego).

Uczeń, który celowo utrudniania prowadzenie lekcji oraz utrudniania uczenie się innym może stracić możliwość poprawiania oceny.

Pod koniec półrocza bądź roku szkolnego nie przewiduje się dodatkowych sprawdzianów zaliczeniowych.

Prace domowe.

Za każde wykonane zadanie domowe uczeń otrzymuje „ + ”.

Zadanie domowe może być sprawdzone w formie pracy pisemnej na początku lekcji.

 

Ocena pracy na lekcji. W czasie półrocza uczeń może otrzymać „+” lub ocenę za pracę na lekcji, tzn.

aktywną postawę (udzielanie poprawnych odpowiedzi, zgłaszanie spostrzeżeń i uwag),

pracę w grupie,

przygotowanie dodatkowych informacji dotyczących tematu lekcji, pomocy dydaktycznych (plansze,  modele) itp.

udział w konkursach szkolnych i pozaszkolnych (w zależności od odniesionych sukcesów).

Uzyskane za zadania domowe i pracę na lekcji plusy są na koniec półrocza przeliczane na ocenę z wagą 1 (zadanie; aktywność).

 

Uzyskane stopnie w poszczególnych formach aktywności ucznia stanowią podstawę  oceny za I półrocze (rocznej). Stopnie mają różne wagi. Ocena semestralna wystawiana jest na podstawie średniej ważonej, według zasad ustalonych w WSO. Przy ustalaniu oceny półrocznej i końcowej nauczyciel bierze pod uwagę stopnie  ucznia z poszczególnych form działalności ucznia:

sprawdziany – waga 3 

kartkówki – waga 2

odpowiedź  ustna – waga 2

projekty – waga 2

zadania dodatkowe – waga 2

sprawdziany powtórkowe kl. III – waga 2

prace  domowe (zadanie) – waga 1

aktywność  na  lekcji – waga 1

diagnoza wstępna – waga 0

diagnoza śródroczna – waga 1

diagnoza końcowa – waga 1

próbny egzamin gimnazjalny – waga 1

inne – waga 1

 

Poprawa oceny półrocznej. Uczeń, który otrzymał ocenę niedostateczną na koniec I półrocza, powinien ją poprawić w terminie określonym w WSO (do końca maja). Jeżeli ocena nie zostanie poprawiona, uczeń nie może otrzymać pozytywnej oceny rocznej.

Informowanie rodziców o ocenach odbywa się za pośrednictwem dziennika elektronicznego, wychowawcy lub podczas indywidualnych spotkań.

Wymagania na poszczególne stopnie szkolne:                            

 

Klasa II

1. Wykonujemy pomiary

Temat lekcji	Wymagania konieczne i podstawowe (na ocenę dopuszczającą  i dostateczną) Uczeń:	Wymagania rozszerzone i dopełniające (na ocenę dobrą i bardzo dobrą) Uczeń:
Wielkości fizyczne, które mierzysz na co dzień	wymienia przyrządy, za pomocą których mierzymy długość, temperaturę, czas, szybkość i masę wymienia jednostki mierzonych wielkości podaje zakres pomiarowy przyrządu podaje dokładność przyrządu oblicza wartość najbardziej zbliżoną do rzeczywistej wartości mierzonej wielkości jako średnią arytmetyczną wyników przelicza jednostki długości, czasu i masy	wyjaśnia na przykładach przyczyny występowania niepewności pomiarowych zapisuje różnice między wartością końcową i początkowa wielkości fizycznej wyjaśnia, co to znaczy wyzerować przyrząd pomiarowy, wyjaśnia pojęcie szacowania wartości wielkości fizycznej
Pomiar wartości siły ciężkości	mierzy wartość siły w niutonach za pomocą siłomierza wykazuje doświadczalnie, że wartość siły ciężkości jest wprost proporcjonalna do masy ciała oblicza wartość ciężaru posługując się wzorem F=mg uzasadnia potrzebę wprowadzenia siły jako wielkości wektorowej	podaje cechy wielkości wektorowej przekształca wzór F=mg i oblicza masę ciała, znając wartość jego ciężaru rysuje wektor obrazujący siłę o zadanej wartości (przyjmując odpowiednią jednostkę)
Wyznaczanie gęstości substancji	odczytuje gęstość substancji z tabeli wyznacza doświadczalnie gęstość ciała stałego o regularnych kształtach mierzy objętość ciał o nieregularnych kształtach za pomocą menzurki wyznacza doświadczalnie gęstość cieczy oblicza gęstość substancji ze związku d=m/V szacuje niepewności pomiarowe przy pomiarach masy i objętości	przekształca wzór  na gęstość i oblicza każdą z wielkości fizycznych w tym wzorze przelicza gęstość wyrażoną w kg/m3 na g/cm3 i na odwrót odróżnia mierzenie wielkości fizycznej od jej wyznaczania (pomiaru pośredniego) zaokrągla wynik pomiaru pośredniego do dwóch cyfr znaczących
Pomiar ciśnienia	wykazuje, że skutek nacisku ciała na podłoże zależy od wielkości powierzchni zetknięcia ciała z podłożem oblicza ciśnienie za pomocą wzoru p=F/S podaje jednostkę ciśnienia i jej wielokrotności przelicza jednostki ciśnienia mierzy ciśnienie w oponie samochodowej mierzy ciśnienie atmosferyczne za pomocą barometru	przekształca wzór p=F/S i oblicza każdą z wielkości występujących w tym wzorze opisuje zależność ciśnienia atmosferycznego od wysokości nad poziomem morza rozpoznaje w swoim otoczeniu zjawiska, w których istotną rolę odgrywa ciśnienie atmosferyczne i urządzenia, do działania, których jest ono niezbędne wyznacza doświadczalnie ciśnienie atmosferyczne za pomocą strzykawki i siłomierza
Sporządzamy wykresy	na podstawie wyników zgromadzonych w tabeli sporządza wykres zależności jednej wielkości fizycznej od drugiej	wykazuje, że jeśli dwie wielkości są do siebie wprost proporcjonalne, to wykres zależności jednej od drugiej jest półprostą wychodzącą z początku układu osi wyciąga wnioski o wartościach wielkości fizycznych na podstawie kąta nachylenia wykresu do osi poziomej

 

2. Niektóre właściwości fizyczne ciał

Temat lekcji	Wymagania konieczne i podstawowe (na ocenę dopuszczającą  i dostateczną) Uczeń:	Wymagania rozszerzone i dopełniające (na ocenę dobrą i bardzo dobrą) Uczeń:
Trzy stany skupienia ciał	wymienia stany skupienia ciał i podaje ich przykłady podaje przykłady ciał kruchych, sprężystych i plastycznych opisuje stałość objętości i nieściśliwość cieczy wykazuje doświadczalnie ściśliwość gazów	opisuje właściwości plazmy wykazuje doświadczalnie zachowanie objętości ciała stałego przy zmianie jego kształtu podaje przykłady zmian właściwości ciał spowodowanych zmianą temperatury i skutki spowodowane przez tę zmianę
Zmiany stanów skupienia ciał	wymienia i opisuje zmiany stanów skupienia ciał podaje przykłady topnienia, krzepnięcia, parowania, skraplania, sublimacji i resublimacji odróżnia wodę w stanie gazowym (jako niewidoczną) od mgły i chmur podaje temperatury krzepnięcia wrzenia wody odczytuje z tabeli temperatury topnienia i wrzenia	opisuje zależność temperatury wrzenia od ciśnienia opisuje zależność szybkości parowania od temperatury wyjaśnia przyczyny skraplania pary wodnej zawartej w powietrzu, np. na okularach, szklankach i potwierdza to doświadczalnie wykazuje doświadczalnie zmiany objętości ciał podczas krzepnięcia
Rozszerzalność temperaturowa ciał	podaje przykłady rozszerzalności temperaturowej ciał stałych, cieczy i gazów podaje przykłady rozszerzalności temperaturowej w życiu codziennym i technice opisuje anomalną rozszerzalność wody i jej znaczenie w przyrodzie opisuje zachowanie taśmy bimetalicznej przy jej ogrzewaniu	za pomocą symboli ∆x i ∆t lub ∆v  i∆t zapisuje fakt, że przyrost długości drutów lub objętości cieczy jest wprost proporcjonalny do przyrostu temperatury wyjaśnia zachowanie taśmy bimetalicznej podczas jej ogrzewania wymienia zastosowania praktyczne taśmy bimetalicznej wykorzystuje do obliczeń prostą proporcjonalność przyrostu długości do przyrostu temperatury

 

3. Cząsteczkowa budowa ciał

Temat lekcji	Wymagania konieczne i podstawowe (na ocenę dopuszczającą  i dostateczną) Uczeń:	Wymagania rozszerzone i dopełniające (na ocenę dobrą i bardzo dobrą) Uczeń:
Sprawdzamy prawdziwość hipotezy o cząsteczkowej budowie ciał	opisuje doświadczenie uzasadniające hipotezę o cząsteczkowej budowie ciał opisuje zjawisko dyfuzji przelicza temperaturę wyrażoną w skali Celsjusza na tę samą temperaturę w skali Kelvina i na odwrót	wykazuje doświadczalnie zależność szybkości dyfuzji od temperatury opisuje związek średniej szybkości cząsteczek gazu lub cieczy z jego temperaturą uzasadnia wprowadzenie skali Kelvina
Siły międzyczą-steczkowe	podaje przyczyny tego, że ciała stałe i ciecze nie rozpadają się na oddzielne cząsteczki na wybranym przykładzie opisuje zjawisko napięcia powierzchniowego, demonstrując odpowiednie doświadczenie wyjaśnia rolę mydła i detergentów	podaje przykłady działania sił spójności i sił przylegania wyjaśnia zjawisko menisku wklęsłego i włoskowatości podaje przykłady wykorzystania zjawiska włoskowatości w przyrodzie
Różnice w cząsteczkowej budowie ciał stałych, cieczy i gazów	podaje przykłady atomów i cząsteczek podaje przykłady pierwiastków i związków chemicznych opisuje różnice w budowie ciał stałych, cieczy i gazów	wyjaśnia pojęcia: atomu, cząsteczki, pierwiastka i związku chemicznego objaśnia, co to znaczy, że ciało stałe ma budowę krystaliczną doświadczalnie szacuje średnicę cząsteczki oleju
Od czego zależy ciśnienie gazu w zamkniętym zbiorniku?	wyjaśnia, dlaczego na wewnętrzne ściany zbiornika gaz wywiera parcie podaje przykłady sposobów, którymi można zmienić ciśnienie gazu w zamkniętym zbiorniku	wymienia i objaśnia sposoby zwiększania ciśnienia gazu w zamkniętym zbiorniku

 

4. Jak opisujemy ruch?

Temat lekcji	Wymagania konieczne i podstawowe (na ocenę dopuszczającą  i dostateczną) Uczeń:	Wymagania rozszerzone i dopełniające (na ocenę dobrą i bardzo dobrą) Uczeń:
Układ odniesienia. Tor ruchu, droga	opisuje ruch ciała w podanym układzie odniesienia klasyfikuje ruchy ze względu na kształt toru rozróżnia pojęcia toru ruchu i drogi	obiera układ odniesienia i opisuje ruch w tym układzie wyjaśnia, co to znaczy, że spoczynek i ruch są względne opisuje położenie ciała za pomocą współrzędnej x oblicza przebytą przez ciało drogę
Ruch prostoliniowy jednostajny	wymienia cechy charakteryzujące ruch prostoliniowy jednostajny na podstawie różnych wykresów odczytuje drogę przebywaną przez ciało w różnych odstępach czasu	doświadczalnie bada ruch jednostajny prostoliniowy i formułuje wniosek dotyczący zalezności przebytej drogi od czasu sporządza wykres zależności s(t) na podstawie wyników doświadczenia zgromadzonych w tabeli
Wartość prędkości (szybkość) ciała w ruchu jednostajnym prostoliniowym	zapisuje wzór v=s/t i nazywa występujące w nim wielkości oblicza drogę przebytą przez ciało na podstawie wykresu zależności v(t) oblicza wartość prędkości ze wzoru v=s/t wartość prędkości w km/h wyraża w m/s i na odwrót	sporządza wykres v(t)  na podstawie danych z tabeli podaje interpretację fizyczną pojęcia szybkości przekształca wzór v=s/t i oblicza każdą z występujących w nim wielkości
Prędkość w ruchu jednostajnym prostoliniowym	uzasadnia potrzebę wprowadzenia do opisu ruchu wielkości wektorowej –prędkości na przykładzie wymienia cechy prędkości, jako wielkości wektorowej	opisuje ruch prostoliniowy jednostajny używając pojęcia prędkości rysuje wektor obrazujący prędkość o zadanej wartości (przyjmując odpowiednią jednostkę)
Średnia wartość prędkości (średnia szybkość). Prędkość chwilowa	oblicza średnią wartość prędkości planuje czas podróży na podstawie mapy i oszacowanej średniej szybkości pojazdu odróżnia średnią wartość prędkości od chwilowej wartości prędkości wyznacza doświadczalnie średnią wartość prędkości biegu lub pływania lub jazdy na rowerze	wyjaśnia, że pojęcie „prędkość” w znaczeniu fizycznym to prędkość chwilowa wykonuje zadania obliczeniowe, posługując się średnią wartością prędkości
Ruch prostoliniowy jednostajnie przyspieszony	podaje przykłady ruchu przyspieszonego i opóźnionego opisuje ruch jednostajnie przyspieszony z wykresu zależności v(t) odczytuje przyrosty szybkości w określonych jednakowych odstępach czasu	sporządza wykres zależności v(t) dla ruchu jednostajnie przyspieszonego opisuje jakościowo ruch opóźniony
Przyspieszenie w ruchu prostoliniowym jednostajnie przyspieszonym	podaje wzór na wartość przyspieszenia podaje jednostki przyspieszenia posługuje się pojęciem wartości przyspieszenia do opisu ruchu jednostajnie przyspieszonego podaje wartość przyspieszenia ziemskiego	przekształca wzór na przyspieszenie i oblicza każdą wielkość z tego wzoru sporządza wykres zależności a(t) dla ruchu jednostajnie przyspieszonego podaje interpretację fizyczna pojęcia przyspieszenia

 

5. Siły w przyrodzie

Temat lekcji	Wymagania konieczne i podstawowe (na ocenę dopuszczającą  i dostateczną) Uczeń:	Wymagania rozszerzone i dopełniające (na ocenę dobrą i bardzo dobrą) Uczeń:
Wzajemne oddziaływanie ciał. Trzecia zasada dynamiki	wymienia różne rodzaje oddziaływania ciał na przykładach rozpoznaje oddziaływania bezpośrednie i na odległość wykazuje doświadczalnie, że siły wzajemnego oddziaływania mają jednakowe wartości, ten sam kierunek, przeciwne zwroty i różne punkty przyłożenia	na dowolnym przykładzie wskazuje siły wzajemnego oddziaływania, rysuje je i podaje cechy tych sił opisuje wzajemne oddziaływanie ciał posługując się trzecią zasadą dynamiki Newtona opisuje zjawisko odrzutu
Wypadkowa sił działających na ciało wzdłuż jednej prostej. Siły równoważące się	podaje przykład dwóch sił równoważących się oblicza wartość i określa zwrot wypadkowej dwóch sił działających na ciało wzdłuż jednej prostej o zwrotach zgodnych i przeciwnych	podaje przykład kilku sił działających wzdłuż jednej prostej i równoważących się oblicza wartość i określa zwrot wypadkowej kilku sił działających na ciało wzdłuż jednej prostej o zwrotach zgodnych o przeciwnych
Pierwsza zasada dynamiki	na prostych przykładach ciał spoczywających wskazuje siły równoważące się analizuje zachowanie się ciał na podstawie pierwszej zasady dynamiki podaje przykłady występowania sił sprężystości w otoczeniu wymienia siły działające na ciężarek wiszący na sprężynie	opisuje doświadczenie potwierdzające pierwszą zasadę dynamiki na przykładzie opisuje zjawisko bezwładności wyjaśnia, że w skutek rozciągania lub ściskania ciała pojawiają się w nim siły dążące do przywrócenia początkowych rozmiarów i kształtów
Siła oporu powietrza. Siła tarcia	podaje przykłady, w których na ciała poruszające się w powietrzu działa siła oporu powietrza podaje przykłady świadczące o tym, że wartość siły oporu powietrza wzrasta wraz ze wzrostem szybkości ciała wymienia niektóre sposoby zmniejszania i zwiększania tarcia wykazuje doświadczalnie, że siły tarcia występujące przy toczeniu mają mniejsze wartości niż przy przesuwaniu jednego ciała po drugim podaje przykłady pożytecznych i szkodliwych skutków działania sił tarcia	podaje przyczyny występowania sił tarcia wykazuje doświadczalnie, że wartość siły tarcia kinetycznego nie zależy od pola powierzchni styku ciał przesuwających się względem siebie, a zależy od rodzaju powierzchni ciał trących o siebie i wartości siły dociskającej te ciała do siebie
Ciśnienie hydrostatyczne	wykorzystuje ciężar cieczy do uzasadnienia zależności ciśnienia cieczy na dnie zbiornika od wysokości słupa cieczy opisuje praktyczne skutki występowania ciśnienia hydrostatycznego	oblicza ciśnienie słupa cieczy na dnie cylindrycznego naczynia wykorzystuje wzór na ciśnienie hydrostatyczne w zadaniach obliczeniowych
Siła parcia. Prawo Pascala.	podaje przykłady parcia gazów i cieczy na ściany zbiornika podaje przykłady wykorzystania prawa Pascala	objaśnia zasadę działania podnośnika hydraulicznego i hamulca samochodowego
Siła wyporu i jej wyznaczanie. Prawo Archimedesa	wyznacza doświadczalnie wartość siły wyporu działającej na ciało zanurzone w cieczy podaje warunek pływania i tonięcia ciała zanurzonego w cieczy	podaje wzór na wartość siły wyporu i wykorzystuje go do wykonywania obliczeń wyjaśnia pływanie i tonięcie ciał, wykorzystując pierwszą zasadę dynamiki wyjaśnia pochodzenie siły nośnej i zasadę unoszenia się samolotu
Druga zasada dynamiki	opisuje ruch ciała pod działaniem stałej siły wypadkowej zwróconej tak samo jak prędkość zapisuje wzorem drugą zasadę dynamiki i odczytuje ten zapis	oblicza każdą z wielkości we wzorze F=ma podaje wymiar 1 niutona przez porównanie wzorów F=ma i F=mg uzasadnia, że współczynnik g to wartość przyspieszenia, z jakim spadają ciała wyjaśnia, co to znaczy, że ciało jest w stanie nieważkości

 

6. Praca. Moc. Energia

Temat lekcji	Wymagania konieczne i podstawowe (na ocenę dopuszczającą  i dostateczną) Uczeń:	Wymagania rozszerzone i dopełniające (na ocenę dobrą i bardzo dobrą) Uczeń:
Praca mechaniczna	podaje przykłady wykonania pracy w sensie fizycznym podaje warunki konieczne do tego, by w sensie fizycznym była wykonywana praca oblicza pracę ze wzoru W=Fs podaje jednostkę pracy (1 J) sporządza wykres zależności W(F) oraz W(s), odczytuje i oblicza pracę na podstawie tych wykresów	wyraża jednostkę pracy podaje ograniczenia stosowalności wzoru W=Fs oblicza każdą z wielkości w powyższym wzorze
Moc	wyjaśnia, co to znaczy, że urządzenia pracują z różną mocą podaje przykłady urządzeń pracujących z różną mocą oblicza moc na podstawie wzoru P=W/t podaje jednostki mocy i przelicza je	objaśnia sens fizyczny pojęcia mocy oblicza każdą z wielkości ze wzoru P=W/t oblicza moc na podstawie wykresu zależności W(t)
Energia w przyrodzie. Energia mechaniczna	podaje przykłady energii w przyrodzie i sposoby jej wykorzystywania wyjaśnia, co to znaczy, że ciało posiada energię mechaniczną	wyjaśnia pojęcia układu ciał wzajemnie oddziałujących oraz sił wewnętrznych w układzie i zewnętrznych spoza układu wyjaśnia i zapisuje związek E = Wz
Energia potencjalna i kinetyczna	podaje przykłady ciał posiadających energię potencjalną ciężkości i energię kinetyczną wymienia czynności, które należy wykonać, by zmienić energię potencjalną ciała	oblicza energię potencjalną ciężkości ze wzoru E=mgh i energię kinetyczną ze wzoru E=mv2/2 oblicza energię potencjalną względem dowolnie wybranego poziomu zerowego
Zasada zachowania energii mechanicznej	podaje przykłady przemiany energii potencjalnej w kinetyczną i na odwrót, posługując się zasadą zachowania energii mechanicznej	stosuje zasadę zachowania energii mechanicznej do rozwiązywania zadań obliczeniowych objaśnia i oblicza sprawność urządzenia mechanicznego
Dźwignia jako urządzenie ułatwiające wykonywanie pracy. Wyznaczanie masy za pomocą dźwigni dwustronnej	opisuje zasadę działania dźwigni dwustronnej podaje warunek równowagi dźwigni dwustronnej wyznacza doświadczalnie nieznaną masę za pomocą dźwigni dwustronnej, linijki i ciała o znanej masie	opisuje zasadę działania bloku nieruchomego i kołowrotu wyjaśnia, w jaki sposób maszyny proste ułatwiają nam wykonywanie pracy

 

Klasa III

Elektrostatyka

Wymagania na stopień dopuszczający (konieczne) obejmują treści elementarne, przystępne i bez­pośrednio użyteczne w pozaszkolnej działalności ucznia.

•  Uczeń potrafi rozpoznać kontekst, w którym pojęcia "ładunek" używa się jako wielkości fizycznej.

•  Uczeń wie, że ładunek elektryczny wyrażamy w kulombach.

•  Uczeń wie, jak oznaczamy ciało naelektryzowane ujemnie, a jak ciało naelektryzowane dodatnio.

•  Uczeń wie, że ciała naelektryzowane jednoimiennie odpychają się, a różnoimiennie - przyciągają się wzajemnie.

• Uczeń zna składniki atomu: protony, neutrony i elektrony.

• Uczeń zna sposoby elektryzowania ciał i potrafi je zademonstrować.

• Uczeń potrafi rozpoznać kontekst, w którym pojęcia "napięcie" używa się w znaczeniu elektrycz­nej wielkości fizycznej.

• Uczeń zna niebezpieczeństwa związane z występowaniem w przyrodzie zjawisk elektrostatycz­nych.

 

Wymagania na stopień dostateczny (podstawowe) obejmują wszystkie wymagania na stopień do­puszczający i ponadto

•Uczeń rozumie, że możliwość przemieszczania się z ciałach stałych mają tylko elektrony.

•  Uczeń rozumie na czym polega uziemianie.

•  Uczeń potrafi wytłumaczyć zjawisko pioruna.

•  Uczeń wie, jak zbudowany jest atom.

•Uczeń wie, co to jest jon dodatni i ujemny.

•Uczeń wie, od czego zależy wartość siły wzajemnego oddziaływania naelektryzowanych kulek.

•Uczeń potrafi wskazać wokół siebie przewodniki i izolatory.

•  Uczeń wie, że w przewodnikach są swobodne elektrony.

• Uczeń rozumie, dlaczego przy pocieraniu ciała elektryzują się różnoimiennie, a przy zetknięciu -jednoimiennie.

• Uczeń rozumie, że jeśli w jakimś obszarze istnieje pole elektrostatyczne, to w tym obszarze na każde ciało naładowane działasiła elektryczna.

• Uczeń potrafi zastosować elementarne prawa ruchu do ciał naelektryzowanych w polu elektrosta­tycznym.

• Uczeń wie, że jednostką napięcia jest l wolt.

 

Wymagania na stopień dobry (rozszerzające) obejmują wszystkie wymagania na niższe stopnie i ponadto

•  Uczeń potrafi korzystać z zasady zachowania ładunku przy rozwiązywaniu prostych problemów.

•Uczeń rozumie prawo Coulomba, potrafi z niego korzystać i zna zakres jego stosowalności.

•Uczeń rozumie, na czym polega elektryzowanie przez indukcję.

• Uczeń potrafi formułować samodzielne odpowiedzi na proste pytania związane ze zjawiskami elektrostatycznymi.

• Uczeń potrafi przedstawiać różne pola elektrostatyczne za pomocą linii pola (pole jednorodne, centralne, układ dwóch ładunków j ednoimiennych i różnoimiennych).

• Uczeń wie, od czego zależy wartość siły działającej na ciało naładowane umieszczone w polu elektrostatycznym.

• Uczeń potrafi korzystać z wiadomości z mechaniki do opisu zachowania się ciała naładowanego w polu elektrostatycznym.

• Uczeń wie, co nazywamy napięciem i rozumie sens fizyczny tej wielkości.

• Uczeń potrafi obliczyć dowolną wielkość fizyczną ze wzoru U _AB =W/q

• Uczeń potrafi przekształcać wzory w celu obliczenia szukanej wielkości.

 

Wymagania na stopień bardzo dobry (dopełniające) obejmują wszystkie wymagania na niższe stopnie i ponadto

• Uczeń potrafi rozwiązywać problemy ilościowe wykorzystując

- znajomość i zrozumienie pojęcia ładunku elementarnego,

- znajomość prawa Coulomba,

- zasadę zachowania ładunku.

• Uczeń rozumie różnicę w budowie i mechanizmie elektryzowania przewodników i izolatorów.

• Uczeń rozumie, co to znaczy,że pole elektryczne jest "silne" lub "słabe" i wie, od czego to zależy.

• Uczeń wie, od czego zależy napięcie między dwoma dowolnie wybranymi punktami, leżącymi na jednej linii pola elektrostatycznego.

• Uczeń potrafi formułować samodzielne wypowiedzi w jakościowych zadaniach problemowych.

 

Prąd elektryczny

 

Wymagania na stopień dopuszczający (konieczne) obejmuj ą treści elementarne, przystępne i bezpośred­nio użyteczne w pozaszkolnej działalności ucznia.

• Uczeń zna zasady bezpiecznego posługiwania się urządzeniami elektrycznymi, np. rozumie warunki, w których może nastąpić porażenie prądem i wie, jak go unikać.

• Uczeń odróżnia dobre i złe przewodniki prądu.

• Uczeń potrafi dobrać odpowiednią baterię, zamontować jawlatarce elektrycznej i uruchomić.

• Uczeń zna niektóre korzyści związane z używaniem prądu elektrycznego.

• Uczeń potrafi wymienić przykłady odbiorników używanych, np. w gospodarstwie domowym.

• Uczeń wie, że natężenie prądu wyrażamy w amperach.

• Uczeń wie, że do pomiaru natężenia prądu służą amperomierze.

• Uczeń wie, że napięcie wyrażamy w woltach.

• Uczeń wie, że do pomiaru napięcia służą woltomierze.

• Uczeń wie, że warunkiem przepływu prądu w przewodniku jest istnienie napięcia między jego końcami.

• Uczeń wie, że większe napięcie powoduje w danym odbiorniku przepływ prądu o większym natężeniu.

• Uczeń wie, w jakim celu używa się bezpieczników i że w miejscu, gdzie przewidziano np. bezpiecznik 5-amperowy, nie wolno montować bezpiecznika np. 20-amperowego.

• Uczeń rozumie, co to znaczy, że odbiorniki różnią się mocą.

• Uczeń wie, że moc wyrażamy w watach i kilowatach.

• Uczeń potrafi odnaleźć na odbiorniku jego dane znamionowe i prawidłowo zinterpretować.

• Uczeń wie, że liczniki elektryczne mierzą zużytą energię elektryczną w kilowatogodzinach.

• Uczeń potrafi na podstawie znajomości danych znamionowych określić, który z odbiorników jest kosz­towniejszy ze względu na zużycie energii elektrycznej.

 

Wymagania na stopień dostateczny (podstawowe) obejmują wszystkie wymagania na stopień dopusz­czający i ponadto

• Uczeń rozumie, że przepływ prądu w przewodniku polega na uporządkowanym ruchu elektronów w wy­niku przyłożenia napięcia między końce przewodnika.

• Uczeń rozumie, że obwód elektryczny musi być zamknięty, by płynął w nim prąd.

• Uczeń wie, jaki jest prawdziwy kierunek ruchu elektronów, a jaki umowny kierunek prądu.

• Uczeń wie, że natężenie prądu określa się mierząc ładunek przepływający przez poprzeczny przekrój przewodnika w jednostce czasu.

• Uczeń potrafi wymienić niektóre skutki przepływu prądu elektrycznego.

• Uczeń potrafi narysować schemat prostego obwodu elektrycznego, zawierającego źródło napięcia, wyłącznik i żarówkę.

• Uczeń wie, że natężenie prądu jest wprost proporcjonalne do przyłożonego napięcia (zna prawo Ohma).

• Uczeń wie, że każdy odbiornik stawia prądowi pewien opór.

• Uczeń wie, że opór wyrażamy w omach.

• Uczeń potrafi obliczyć opór ze wzoru R =U/I

•  Uczeń wie, że w określonej temperaturze opór odbiornika jest stały.

•  Uczeń potrafi narysować schemat obwodu z kilkoma odbiornikami połączonymi szeregowo i równolegle.

•  Uczeń rozumie istotę łączenia szeregowego i równoległego odbiorników.

•  Uczeń wie, że praca w odbiornikach jest wykonywana kosztem energii elektrycznej.

•  Uczeń potrafi odczytać na liczniku zużytą energię elektryczną.

• Uczeń potrafi obliczyć pracę prądu elektrycznego ze wzoru W = U·I·t

• Uczeń potrafi obliczyć moc odbiornika ze wzorów P = U · I i P = W/t

• Uczeń potrafi określić zakres amperomierza i woltomierza.

 

Wymagania na stopień dobry (rozszerzające) obejmują wszystkie wymagania na niższe stopnie i ponadto

• Uczeń potrafi obliczyć każdą z wielkości występujących we wzorze U_AB = W/q

• Uczeń wie, że ładunek elektryczny można wyrazić w amperosekundach i amperogodzinach oraz potrafi podać związek tych jednostek z l kulombem.

Uczeń potrafi obliczyć każdą z wielkości występujących we wzorze R= U/I.

• Uczeń rozumie zasadę działania opornicy suwakowej.

• Uczeń potrafi uzasadnić I prawo Kirchhoffa, posługując się zasadą zachowania ładunku i korzystać z tego prawa.

•  Uczeń potrafi zbudować prosty obwód elektryczny według schematu.

•  Uczeń rozumie, na czym polega zwarcie w obwodzie elektrycznym.

• Uczeń rozumie związki między napięciami i natężeniami prądów w łączeniu szeregowym i równo­ległym.

• Uczeń potrafi dokonać pomiaru natężenia prądu (włączyć amperomierz szeregowo odpowiednimi zaci­skami).

• Uczeń potrafi dokonać pomiaru napięcia między dwoma punktami obwodu elektrycznego (włączyć wol­tomierz równolegle odpowiednimi zaciskami).

• Uczeń potrafi przekształcić wyrażenie na pracę prądu W = U · I · t

• Uczeń potrafi wykonywać działania z uwzględnieniem wszystkich jednostek.

• Uczeń potrafi przekształcić wyrażenie na moc P = U · I do postaci oraz P = I²Roraz obliczyć moc zkażdego wzoru.

• Uczeń potrafi obliczyć koszt zużytej energii elektrycznej.

• Uczeń potrafi odczytać dokładność amperomierza i woltomierza.

• Uczeń potrafi obliczać wielkości fizyczne na podstawie wykresów w prostych przypadkach.

• Uczeń potrafi wykorzystać prawa prądu elektrycznego w praktycznych sytuacjach.

 

Wymagania na stopień bardzo dobry (dopełniające) obejmują wszystkie wymagania na niższe stopnie ponadto

• Uczeń potrafi rozwiązywać problemy ilościowe, wykorzystując poznane prawa i zależności.

• Uczeń potrafi wyjaśnić, jakie przemiany energii zachodzą w odbiorniku podczas przepływu prądu.

• Uczeń potrafi obliczać wielkości fizyczne na podstawie wykresów.

• Uczeń potrafi sporządzić wykres na podstawie znajomości zależności wyrażonej wzorem.

• Uczeń zna i rozumie zależność oporu elektrycznego przewodnika od jego długości i pola przekroju poprzecznego.

• Uczeń potrafi rozwiązywać zadania dotyczące przemiany energii elektrycznej w energię wewnętrzną i energię mechaniczną.

• Uczeń potrafi formułować samodzielne wypowiedzi w jakościowych zadaniach problemowych.

 

Magnetyzm

Wymagania na stopień dopuszczający (konieczne) obejmują treści elementarne, przystępne i bezpośred­nio użyteczne w pozaszkolnej działalności ucznia.

• Uczeń wie, że nie wszystkie substancje posiadają właściwości magnetyczne.

• Uczeń wie, że każdy magnes ma dwa bieguny.

• Uczeń wie, że bieguny jednoimienne odpychają się, a różnoimienne przyciągają się.

• Uczeń wie, że nie można otrzymać pojedynczego bieguna magnetycznego.

• Uczeń wie, że pole magnetyczne przenika przez niektóre substancje.

• Uczeń wie, że wokół Ziemi istnieje pole magnetyczne i zna położenia biegunów N i S.

• Uczeń umie posługiwać się kompasem.

• Uczeń potrafi wymienić przykłady zastosowania elektromagnesu.

• Uczeń wie, do czego służy silnik.

 

Wymagania na stopień dostateczny (podstawowe) obejmują wszystkie wymagania na stopień dopusz­czający i ponadto

• Uczeń wie, że w pobliżu magnesu istnieje pole magnetyczne, w którym przedmioty żelazne i stalowe ma­gnesują się.

• Uczeń wie, że pole magnetyczne graficznie przedstawiamy za pomocą linii pola magnetycznego.

• Uczeń wie, jak układają się opiłki w pobliżu magnesu sztabkowego i układu dwóch magnesów.

• Uczeń wie, że najsilniejsze oddziaływanie magnetyczne występuje przy biegunach.

• Uczeń zna zasadę działania elektromagnesu.

• Uczeń wie, jakie zjawisko wykorzystuje się w budowie silnika.

• Uczeń zna niektóre właściwości fal elektromagnetycznych.

 

Wymagania na stopień dobry (rozszerzające) obejmują wszystkie wymagania na niższe stopnie i ponadto

• Uczeń potrafi określić zwrot linii pola magnetycznego wokół przewodnika z prądem.

• Uczeń potrafi podać położenia biegunów N i S zwojnicy, przez którą płynie prąd elektryczny.

• Uczeń wie, że pole magnetyczne elektromagnesu zależy od liczby zwojów zwojnicy i natężenia prądu.

• Uczeń potrafi opisać różnice i podobieństwa między polem magnetycznym i elektrostatycznym.

• Uczeń potrafi podać położenie biegunów N i S zwojnicy, w której wytworzono prąd indukcyjny przez zbliżanie magnesu sztabkowego.

• Uczeń zna rodzaje fal elektromagnetycznych.

• Uczeń wie, że fala elektromagnetyczna rozchodzi się w próżni z szybkością c = 300000 km/s.

• Uczeń zna związek między długością fali i częstotliwością fali.

 

Wymagania na stopień bardzo dobry (dopełniające) obejmują wszystkie wymagania na niższe stopnie i ponadto

      • Uczeń wie, że między spoczywającym magnesem i spoczywającym ciałem naelektryzowanym istnieje oddziaływanie elektrostatyczne (żelazo i stal elektryzują się przez indukcję), a oddziaływanie magne­tyczne istnieje między 
        ruchomymi ładunkami (prąd elektryczny) i magnesem.

• Uczeń potrafi rozwiązywać różne problemy związane ze zjawiskami magnetycznymi i elektromagne­tycznymi.

• Uczeń wie, że własności i zastosowanie fal elektromagnetycznych zależą od ich częstotliwości.

• Uczeń wie, co to jest widmo fal elektromagnetycznych.

• Uczeń potrafi czytać tekst naukowy i wyciągać z niego wnioski.

• Uczeń potrafi samodzielnie formułować dłuższe wypowiedzi.

 

Optyka

Wymagania na stopień dopuszczający (konieczne) obejmuj ą treści elementarne, przystępne i bezpośred­nio użyteczne w pozaszkolnej działalności ucznia.

• Uczeń potrafi podać przykłady naturalnych i wtórnych źródeł światła.

• Uczeń wie, że światło rozchodzi się w próżni z szybkością 300000 km/s, a w innych ośrodkach przezro­czystych z niniejszą szybkością.

• Uczeń wie, że światło odbija się od powierzchni wypolerowanych.

• Uczeń wie, jak wykorzystuje się w praktyce zjawisko odbicia światła od zwierciadeł.

• Uczeń wie, jak biegną promienie równoległe do głównej osi optycznej po odbiciu od zwierciadła i przejś­ciu przez soczewkę.

• Uczeń wie, że im krótsza ogniskowa, tym większa zdolność skupiająca soczewki.

• Uczeń wie, że obrazy rzeczywiste powstają na ekranach, a pozorne wewnątrz zwierciadeł i soczewek.

• Uczeń wie, że nadmierne opalanie się jest szkodliwe dla zdrowia.

 

Wymagania na stopień dostateczny (podstawowe) obejmują wszystkie wymagania na stopień dopusz­czający i ponadto

•  Uczeń zna prawo odbicia.

•  Uczeń wie, jak jest zbudowany i do czego służy peryskop.

•  Uczeń potrafi przeprowadzić konstrukcję obrazu w zwierciadle wklęsłym i soczewce skupiającej.

•  Uczeń wie, że przy x< f powstają obrazy pozorne, powiększone, proste.

•  Uczeń wie, że zwierciadła wypukłe i soczewki wklęsłe rozpraszają światło.

•  Uczeń zna niektóre zastosowania soczewek.

•  Uczeń wie, że przy przejściu z jednego do drugiego ośrodka promienie świetlne ulegają załamaniu.

•   Uczeń wie, że załamaniu światła białego (słonecznego, ze zwykłej żarówki) towarzyszy rozszczepienie.

•  Uczeń wie, że szkodliwe skutki opalania się powoduje promieniowanie ultrafioletowe.

•  Uczeń wie, że częstotliwość światła fioletowego jest największa, a czerwonego najmniejsza.

•  Uczeń wie, że przedmioty białe odbijają energię świetlną, a czarne pochłaniają ją.

•  Uczeń wie, na czym polega zjawisko fotoelektryczne i zna jego niektóre zastosowania.

 

Wymagania na stopień dobry (rozszerzające) obejmują wszystkie wymagania na niższe stopnie i ponadto

• Uczeń potrafi zastosować prawo odbicia w różnych sytuacjach praktycznych.

• Uczeń rozróżnia zjawiska odbicia, rozproszenia, pochłaniania światła.

• Uczeń zna i potrafi wykorzystać prawo załamania (jakościowe).

• Uczeń wie, które zjawiska świadczą o korpuskularnej, a które o falowej naturze światła.

• Uczeń potrafi nazwać soczewkę na podstawie jej kształtu.

• Uczeń potrafi, na podstawie znajomości położenia przedmiotu względem zwierciadła (soczewki), prze­widzieć cechy obrazu i na podstawie cech obrazu określić położenie przedmiotu względem zwierciadła (soczewki).

• Uczeń potrafi obliczyć zdolność skupiającą soczewki na podstawie znajomości jej ogniskowej.

• Uczeń zna kolejność barw światła powstających w zjawisku rozszczepienia i ich cechy.

• Uczeń wie, że barwne płytki (filtry) przepuszczaj ą tylko światło o określonej barwie.

 

Wymagania na stopień bardzo dobry (dopełniające) obejmują wszystkie wymagania .na niższe stopnie i ponadto

• Uczeń potrafi wykorzystać w trudniejszych zadaniach jakościową znajomość prawa załamania.

• Uczeń potrafi rozwiązywać problemy związane ze zjawiskami optycznymi.

• Uczeń wie, jak powstają barwy różnych przedmiotów nieprzezroczystych.

• Uczeń potrafi jakościowo opisać sposób korygowania wad krótko- i dalekowzroczności.

• Uczeń rozumie zjawisko fotoelektryczne.

• Uczeń zna warunki, w których zachodzi całkowite wewnętrzne odbicie i zna zastosowania tego zjawiska.

• Uczeń potrafi formułować samodzielne wypowiedzi dotyczące zjawisk optycznych.