PRZEDMIOTOWY  SYSTEM  OCENIANIA

 Z  MATEMATYKI

 (obowiązujący w roku szkolnym 2018/2019)

 

ROZDZIAŁ I:    Przepisy ogólne

 

1.   Ocenianiu podlegają osiągnięcia edukacyjne uczniów poprzez rozpoznawanie przez nauczyciela poziomu i postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w stosunku do wymagań edukacyjnych wynikających z podstawy programowej, określonej w odrębnych przepisach i realizowanych w szkole programów nauczania, uwzględniających tę podstawę.

2.    Ocenianie ma na celu:

-  rozpoznanie przez nauczycieli poziomu i postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w stosunku do wymagań edukacyjnych wynikających z podstawy programowej,

- informowanie (uczniów, rodziców/prawnych opiekunów) o postępach i trudnościach w nauce oraz o szczególnych uzdolnieniach ucznia,

     - udzielanie uczniowi pomocy w samodzielnym planowaniu swojego rozwoju,

     - motywowanie ucznia do dalszych postępów w nauce.

 

3.    Ocenianie obejmuje:

 

- formułowanie przez nauczyciela wymagań edukacyjnych niezbędnych do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych i dodatkowych zajęć edukacyjnych,

     - dostosowanie wymagań edukacyjnych dla uczniów z orzeczeniami z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, dotyczącymi zaburzeń i odchyleń rozwojowych lub     specyficznych trudności w uczeniu się do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia,

- ocenianie bieżące wg skali od 0 do 6 (dopuszczalne są + i – przy ocenach cząstkowych)

i ustalanie śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych wg skali ocen od 1 do 6,

      - sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów,

      - przeprowadzenie egzaminów klasyfikacyjnych bądź poprawkowych,

 - ustalenie warunków i sposobu przekazywania rodzicom (prawnych opiekunom) informacji o postępach i trudnościach ucznia w nauce.

 

ROZDZIAŁ II:    Ocenianie i klasyfikowanie uczniów

 

  1) Oceny:

 

Oceny bieżące z matematyki

ustala się w stopniach wg skali:

- stopień celujący                   – 6

- stopień bardzo dobry           – 5

- stopień dobry                       – 4

- stopień dostateczny             – 3

- stopień dopuszczający         – 2

- stopień niedostateczny        – 1

- rezygnacja                           - 0

  Dopuszcza się stosowanie plusów i minusów przy ocenach bieżących

Oceny śródroczne oraz roczne oceny klasyfikacyjne z matematyki

ustala się w stopniach wg skali:

- stopień celujący                   – 6

- stopień bardzo dobry            – 5

- stopień dobry                       – 4

- stopień dostateczny             – 3

- stopień dopuszczający         – 2

- stopień niedostateczny         – 1

-   Oceny są jawne.

Nauczyciel ma obowiązek przekazania informacji zwrotnej w formie ustnej lub pisemnej o tym co zrobił dobrze  i jak powinien się dalej uczyć.

Nauczyciel ma również obowiązek udostępnić uczniowi i jego rodzicom/prawnym opiekunom  sprawdzone i ocenione prace pisemne. Sprawdzone i ocenione prace są udostępniane na życzenie ucznia i jego rodziców (prawnych opiekunów). Uczeń ma obowiązek zwrócić udostępnioną pracę kontrolną (test, praca klasowa, sprawdzian, kartkówka) w terminie ustalonym przez nauczyciela.         

 

  2)  Sprawdzanie poziomu i umiejętności uczniów odbywa się w formie:

 

a)   pisemnej :

- sprawdzian (praca klasowa) (waga 3)

- kartkówka  (waga 2)

- praca domowa (dopuszczalny jest brak trzech prac domowych pisemnych w półroczu -waga 1)

- kartkówka z pracy domowej (waga1) – nie podlega poprawie

- praca domowa dodatkowa (waga 1)

- praca długoterminowa (waga 1)

- diagnoza wstępna (na początku klasy pierwszej – waga 0)

- diagnoza śródroczna (waga 1)

- diagnoza końcowa (waga 1)

b)   ustnej:

- odpowiedź ustna (waga 2)

c)  aktywność uczniów:

- praca w grupach (waga 1) ,

- aktywność na lekcji- zaangażowanie w pogłębianie wiedzy matematycznej (waga 1),

- aktywność uczniów poza zajęciami obowiązkowymi:

• udział oraz znaczne sukcesy w konkursach matematycznych szkolnych i pozaszkolnych

 z uwzględnieniem ocen 4, 5 i 6 (waga 3),

• aktywny udział w pracach koła (waga 1),
• aktywność na zespole wyrównawczym- uzupełnianie braków na zajęciach wyrównawczych ( waga 1)

 

 

   3)  Zasady organizowania i oceniania prac pisemnych

 

  a) Sprawdzian (praca klasowa) jest formą sprawdzenia wiedzy z wyznaczonej partii materiału (po każdym zakończonym dziale) i trwa 1 godzinę lekcyjną,

- w ciągu 1 tygodnia mogą być przeprowadzone najwyżej  2 prace klasowe (z dwóch różnych przedmiotów objętych egzaminem,

- o terminie pracy klasowej nauczyciel powiadamia uczniów z tygodniowym wyprzedzeniem, dokonując wpisu do dziennika,

  - sprawdzian (pracę klasowa) poprzedza lekcja utrwalająca,

  - uczniowie znają zakres sprawdzanej wiedzy i umiejętności oraz kryteria oceniania,

- sprawdziany (prace klasowe) są przechowywane w szkole przez cały okres kształcenia (prace te są udostępniane uczniom i zainteresowanym rodzicom/prawnym opiekunom na terenie szkoły),

  - punkty uzyskane z prac klasowych, kartkówek  przeliczane są na stopnie według

skali:

           100%  - celujący

99 % – 92 %  -  bardzo dobry

91 % - 75 %   -  dobry

74 % - 56 %   - dostateczny

55 % – 35 %  -  dopuszczający

34 % - 0 %     -   niedostateczny

Rezygnacja   - „0”

    b) Kartkówka obejmuje treści edukacyjne i umiejętności z 1-3 tematów lekcyjnych,

   - kartkówka może być niezapowiedziana,

- kartkówki są przechowywane w szkole przez bieżący rok szkolny  (prace te są udostępniane uczniom i zainteresowanym rodzicom/prawnym opiekunom na terenie szkoły),

   c) Praca domowa – na bieżąco zadawana, sprawdzane i oceniane (ilościowo lub jakościowo)

- w celu zapewnienia sprawnej kontroli ilościowej prac domowych i zapewnienia systematycznego ich odrabiania nauczyciel może wystawić ocenę:

• niedostateczną za brak pracy domowej o ile uczeń nie zgłosi  jej braku na początku lekcji (dozwolony jest trzykrotny jej brak w półroczu)
• niedostateczną za każdy brak pracy domowej zgłoszonej poza dozwolonym limitem

      d) Praca długoterminowa – najwyżej  1 na semestr.

      e) Praca domowa dodatkowa – w ustalonym czasie (dla uczniów chętnych).

f) Diagnoza wstępna na początku klasy pierwszej obejmuje zakres szkoły podstawowej i nie podlega poprawie oraz ocena z tej diagnozy nie liczy się do średniej ocen.

g) Diagnoza śródroczna pisana pod po zakończeniu I półrocza, obejmuje zakres materiału z I półrocza oraz nie podlega poprawie.

h) Diagnoza końcowa po klasie pierwszej i drugiej  jest pisana pod koniec maja, obejmuje cały zakres materiału oraz również nie podlega poprawie,

i) Egzamin próbny – pisany w klasie trzeciej jako forma sprawdzenia stopnia przygotowania ucznia do egzaminu gimnazjalnego.

 

     4)   Sposoby poprawiania prac pisemnych:

 

- ocena niedostateczna z pracy klasowej podlega obowiązkowej poprawie w terminie uzgodnionym z nauczycielem,

- uczeń ma możliwość poprawiania  ocen (wyższych niż niedostateczne) z prac pisemnych w ciągu 3 tygodni po oddaniu pracy w wyznaczonym wolnym czasie ucznia i nauczyciela,

- uczeń nieobecny na pracy klasowej lub kartkówce z powodu  nieobecności zobowiązany jest do napisania zaległych prac w terminie uzgodnionym z nauczycielem ( do 3 tygodni od daty pracy pisemnej), w przeciwnym razie 0 zamienia się na ocenę niedostateczną;  uczeń, który nie pisał sprawdzianu/kartkówki z przyczyny innej niż choroba pisze sprawdzian/kartkówkę na następnej lekcji lub w najbliższym terminie uzgodnionym z nauczycielem.

   - w zależności od stopnia porażki praca pisemna może być powtórnie pisana przez całą

klasę lub kolejna praca klasowa może być tak ułożona aby sprawdzała również zaległą partię materiału,

- gdy uczeń poprawi daną pracę pisemną w dzienniku lekcyjnym widnieją dwie oceny (połączone nawiasem); ocena, która została poprawiona zmienia swoją wagę na 1, zaś nowa ocena ma wagę zgodną z formą pracy pisemnej,

- uczeń, który celowo utrudniania prowadzenie lekcji oraz utrudniania uczenie się innym może stracić możliwość poprawiania oceny,

- pod koniec półrocza bądź roku szkolnego nie przewiduje się dodatkowych sprawdzianów zaliczeniowych,

- uczeń korzystający z niedozwolonych pomocy podczas pisemnego lub ustnego sprawdzaniu wiedzy otrzymuje ocenę niedostateczną bez możliwości jej poprawy. Nauczyciel powinien odnotować to w dzienniku w komentarzu do oceny.

 

       5)  Ustalanie przewidywanej rocznej i śródrocznej oceny klasyfikacyjnej

a) przy wystawianiu oceny śródrocznej (rocznej) nauczyciel uwzględnia postępy ucznia,

b) oceny śródroczne (roczne) z matematyki nie mają wpływu na ocenę klasyfikacyjną z zachowania i odwrotnie,

c) informacje o przewidywanych ocenach klasyfikacyjnych śródrocznych (rocznych) z matematyki przekazuje wychowawca klasy na zebraniu z rodzicami na 1 miesiąc przez Radą klasyfikacyjną na podstawie zapisu w dzienniku,

d) informacja o przewidywanej śródrocznej (rocznej) ocenie niedostatecznej jest przekazywana w formie pisemnej rodzicom nie później niż na 1 miesiąc przed klasyfikacyjną radą pedagogiczną. Powiadomienia dokonuje wychowawca klasy na podstawie zapisu w dzienniku,

e) ocenę śródroczną (roczną) nauczyciel ustala stosując średnią ważoną najpóźniej na 3 dni  przed posiedzeniem klasyfikacyjnym rady pedagogicznej i przekazuje informację o ocenie uczniowi,

f) jeśli w ciągu półrocza uczeń nie próbuje poprawić żadnej oceny cząstkowej traci prawo do poprawienia przewidywanej oceny śródrocznej (rocznej),

g) ocenę niedostateczna za pierwsze półrocze uczeń jest zobowiązany poprawić. Brak poprawy tej oceny niedostatecznej wiąże się z niedostateczną oceną roczną.

6)   Uczeń dyslektyczny jest oceniany z uwzględnieniem zaleceń z Poradni Psychologiczno-pedagogicznej

8)   Zasady klasyfikowania laureatów konkursów matematycznych określa się następująco:

- laureaci przedmiotowych konkursów matematycznych o zasięgu wojewódzkim oraz ogólnopolskich olimpiad matematycznych otrzymują z matematyki celującą roczną ocenę klasyfikacyjną

 

ROZDZIAŁ III:    Formy informowania rodziców

 

1)    Nauczyciel na początku każdego roku szkolnego nie później niż do końca września informuje uczniów oraz rodziców o wymaganiach edukacyjnych, sposobach sprawdzania osiągnięć i kryteriach uzyskiwania rocznej (śródrocznej)  oceny klasyfikacyjnej z przedmiotu .Wymagania na poszczególne oceny są dostępne dla uczniów i rodziców na stronie internetowej szkoły.

      2)   Informacje o wiedzy, postępach, umiejętnościach i zachowaniu ucznia na lekcji matematyki nauczyciel przekazuje rodzicom poprzez:

- zapisy w zeszycie przedmiotowym,

- konsultacje indywidualne z rodzicami,

- wiadomości przez dziennik elektroniczny,

- wychowawcę klasy, informując o poziomie wiedzy, umiejętnościach, o postępach oraz uzdolnieniach,

 

ROZDZIAŁ IV: Ogólne kryteria ocen z matematyki

Ocenę celującą-otrzymuje  uczeń, który biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami, uzyskuje z prac pisemnych wyniki 100%,  proponuje różnorodne (nietypowe) rozwiązania zaistniałego problemu, rozwiązuje w domu dodatkowe zadania zadawane przez nauczyciela (minimum 20 w semestrze), rozwiązuje zadania konkursowe,  samodzielnie jak również przy pomocy nauczyciela rozwija własne zdolności, osiąga sukcesy w konkursach matematycznych.

Ocenę bardzo dobrą -otrzymuje uczeń, który opanował materiał programowy z matematyki w danej klasie na poziomie dopełniającym, jest aktywny na lekcji, systematycznie odrabia prace domowe, sprawnie posługuje się zdobytą wiedzą, rozwiązuje zadania z treścią podając różne rozwiązania, potrafi samodzielnie przeanalizować nowe wiadomości (na podstawie podręcznika) i efekty rozumowania przedstawić na forum klasy.

Ocenę dobrą-otrzymuje uczeń, który poprawnie stosuje wiadomości zdobyte na lekcji, rozwiązuje samodzielnie typowe zadania tekstowe, systematycznie odrabia zadania domowe, jest aktywny na lekcji.

Ocenę dostateczną -otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości z matematyki w danej klasie na poziomie podstawowym, nie systematycznie odrabia prace domowe, posiada luki w wiadomościach w materiale bieżącym, nie zawsze bierze aktywny udział w pracy na lekcji, rozwiązuje typowe zadania z poziomu podstawowego, przynosi na lekcje potrzebne materiały.

Ocenę dopuszczającą-otrzymuje uczeń, który ma wyraźne braki w opanowaniu materiału programowego, ale uczestniczy w zajęciach wyrównawczych, (jeśli szkoła je organizuje), nie zawsze odrabia prace domowe, samodzielnie lub przy pomocy nauczyciela rozwiązuje proste zadania rachunkowe z poziomu koniecznego.

Ocenę niedostateczną-otrzymuje uczeń, który nie opanował podstawowych wiadomości, nie wykazuje zainteresowania na lekcji, nie odrabia prac domowych, nie wykazuje chęci osiągnięcia podstawowej wiedzy na zajęciach wyrównawczych, nie jest w stanie nawet z pomocą nauczyciela rozwiązać zadań wymagających elementarnych wiadomości z matematyki na poziomie danej klasy.

 

ROZDZIAŁ V: Szczegółowe  kryteria ocen z matematyki.

 

KLASA III

 

Stopień dopuszczający otrzymuje uczeń, który:

 

Funkcje

• rozumie wykres jako sposób prezentacji informacji
• umie odczytać informacje z wykresu
• zna pojęcie funkcji
• zna pojęcia: dziedzina, argument, wartość funkcji, zmienna zależna i niezależna
• zna pojęcie miejsca zerowego
• rozumie pojęcie przyporządkowania
• umie przedstawić funkcję za pomocą opisu słownego, wzoru, grafu, wykresu i tabelki
• umie odczytać wartość funkcji dla danego argumentu lub argument dla danej wartości z: tabelki, wykresu i grafu
• zna różne sposoby zapisu funkcji określonej danym wzorem
• rozumie związek między wzorem funkcji a jej wykresem
• umie sprawdzić rachunkowo i na wykresie, czy punkt należy do wykresu funkcji
• umie obliczyć miejsce zerowe funkcji
• umie odczytać z wykresu miejsce zerowe
• zna związek pomiędzy wielkościami wprost proporcjonalnymi
• zna kształt linii będącej wykresem wielkości wprost proporcjonalnych
• zna pojęcie współczynnik proporcjonalności
• zna związek pomiędzy wielkościami odwrotnie proporcjonalnymi
• zna kształt linii będącej wykresem wielkości odwrotnie proporcjonalnych

 

Figury podobne

• zna pojęcie figur podobnych i skali podobieństwa
• rozumie pojęcie figur podobnych i potrafi je rozpoznać
• rozumie pojęcie skali podobieństwa
• umie określić skalę podobieństwa
• umie podać wymiary figury podobnej w danej skali

 

 Bryły

• zna pojęcie graniastosłupa, prostopadłościanu i sześcianu 
• zna pojęcie graniastosłupa prostego i prawidłowego
• zna budowę graniastosłupa
• zna wzory na obliczanie pola powierzchni i objętości graniastosłupa
• zna jednostki pola i objętości
• rozumie sposób tworzenia nazw graniastosłupów
• umie określić ilość wierzchołków, krawędzi i ścian graniastosłupa
• umie obliczyć sumę długości krawędzi graniastosłupa
• umie obliczyć pole powierzchni i objętość graniastosłupa, podstawiając do wzoru
• umie rozpoznać siatkę graniastosłupa
• umie rysować graniastosłup w rzucie równoległym
• zna pojęcie ostrosłupa i czworościanu
• zna pojęcie ostrosłupa prawidłowego i czworościanu foremnego
• zna budowę ostrosłupa
• zna wzory na obliczanie pola powierzchni i objętości ostrosłupa
• zna pojęcie wysokości ostrosłupa
• rozumie sposób tworzenia nazw ostrosłupów
• umie obliczyć sumę długości krawędzi ostrosłupa
• umie obliczyć pole powierzchni i objętość ostrosłupa, podstawiając do wzoru
• umie rysować ostrosłup w rzucie równoległym
• umie rozpoznać siatkę ostrosłupa
• zna pojęcie bryły obrotowej
• zna pojęcia: walec, stożek, kula
• zna budowę brył obrotowych
• zna pojęcie przekroju bryły obrotowej
• zna pojęcie osi obrotu
• umie rysować bryły obrotowe w rzucie równoległym
• umie określić wymiary bryły powstałej w wyniku obrotu danej figury
• zna pojęcie walca
• zna wzór na objętość i pole powierzchni całkowitej walca
• rozumie pojęcie walca, wskazuje model
• umie kreślić siatkę walca
• umie obliczyć pole powierzchni całkowitej lub bocznej walca, podstawiając do wzoru
• umie obliczyć objętość walca, podstawiając do wzoru
• umie obliczyć objętość stożka, podstawiając do wzoru
• zna pojęcie kuli i sfery
• zna wzór na objętość i pole powierzchni całkowitej kuli i sfery
• rozumie pojęcie kuli i sfery, wskazuje modele
• umie obliczyć pole powierzchni całkowitej i objętość kuli i sfery, znając promień
• umie określić ilość wierzchołków, krawędzi i ścian ostrosłupa

 

Liczby i wyrażenia algebraiczne

• zna pojęcie liczby naturalnej, całkowitej, wymiernej
• zna pojęcie liczby niewymiernej, rzeczywistej
• zna sposób zaokrąglania liczb
• zna pojęcie potęgi o wykładniku: naturalnym
• zna pojęcie pierwiastka arytmetycznego II stopnia z liczby nieujemnej i III stopnia z dowolnej liczby
• rozumie potrzebę zaokrąglania liczb
• umie podać rozwinięcie dziesiętne ułamka zwykłego
• umie odczytać współrzędną punktu na osi liczbowej, zaznaczyć liczbę na osi liczbowej
• umie obliczyć pierwiastek arytmetyczny II stopnia z liczby nieujemnej i III stopnia z dowolnej liczby
• umie porównać liczby przedstawione w różny sposób
• zna kolejność wykonywania działań
• zna wzory dotyczące potęgowanie i pierwiastkowania
• umie wykonać działania łączne na liczbach
• zna pojęcie procentu
• rozumie potrzebę stosowania procentów w życiu codziennym
• umie zamienić procent na ułamek i odwrotnie
• umie obliczyć procent danej liczby
• umie odczytać diagram procentowy
• zna pojęcia: wyrażenie algebraiczne, jednomian, suma algebraiczna, wyrazy podobne
• zna wzór na iloczyn sumy algebraicznej przez jednomian
• rozumie zasadę nazywania wyrażeń algebraicznych
• rozumie zasadę przeprowadzania redukcji wyrazów podobnych
• umie budować proste wyrażenia algebraiczne
• umie obliczyć wartość liczbową wyrażenia bez jego przekształcania
• zna pojęcie równania
• zna pojęcie nierówności i jej rozwiązania
• zna metodę równań równoważnych
• zna pojęcie układu równań
• zna pojęcie rozwiązania układu równań
• zna metodę podstawiania
• zna metodę przeciwnych współczynników
• rozumie pojęcie rozwiązania równania
• rozumie pojęcie rozwiązania układu równań
• rozumie pojęcie rozwiązania nierówności
• umie rozwiązać równanie
• umie rozwiązać układ liniowych metodą podstawiania lub metodą przeciwnych współczynników
• umie rozwiązać równanie, korzystając z proporcji

 

Figury na płaszczyźnie

• zna pojęcie trójkąta
• zna sumę miar kątów wewnętrznych trójkąta

• zna wzór na pole dowolnego trójkąta
• zna twierdzenie Pitagorasa i twierdzenie odwrotne
• zna wzory na obliczanie wysokości i pola trójkąta równobocznego
• rozumie potrzebę stosowania twierdzenia Pitagorasa i twierdzenia odwrotnego
• umie obliczyć miarę trzeciego kąta trójkąta, mając dwa dane
• umie zapisać wzór Pitagorasa dla trójkąta prostokątnego
• umie obliczyć długość przeciwprostokątnej
• umie obliczyć wysokość i pole trójkąta równobocznego o danym boku
• umie obliczyć pole trójkąta o danej podstawie i wysokości
• umie sprawdzić, czy trójkąt o danych bokach jest prostokątny
• umie wyznaczyć kąty trójkąta na podstawie danych z rysunku
• zna definicję prostokąta, kwadratu, trapezu, równoległoboku i  rombu
• zna wzory na obliczanie pól powierzchni czworokątów
• zna własności czworokątów
• umie obliczyć pole czworokąta
• umie wyznaczyć kąty czworokąta na podstawie danych z rysunku
• zna pojęcie okręgu i koła
• zna elementy okręgu i koła
• zna wzór na obliczanie długości okręgu
• zna wzór na obliczanie pola koła
• zna pojęcie łuku i  wycinka koła
• zna pojęcie stycznej do okręgu
• umie obliczyć długość okręgu znając jego promień lub średnicę
• umie obliczyć pole koła, znając jego promień lub średnicę
• umie obliczyć długość łuku jako określonej części okręgu
• umie obliczyć pole wycinka koła jako określonej części koła
• zna pojęcie okręgów rozłącznych, przecinających się i stycznych
• zna pojęcie okręgu opisanego na wielokącie i wpisanego w wielokąt
• zna pojęcie symetralnej odcinka
• zna pojęcie dwusiecznej kąta
• zna pojęcie wielokąta foremnego
• umie konstruować sześciokąt i ośmiokąt foremny wpisany w okrąg o danym promieniu
• umie konstruować symetralną odcinka
• umie konstruować dwusieczną kąta
• zna pojęcie punktów i figur symetrycznych względem prostej i względem punktu
• zna pojęcie osi symetrii figury
• zna pojęcie środka symetrii figury
• rozumie pojęcie osi symetrii figury  i potrafi ją wskazać w prostych przypadkach
• rozumie pojęcie środka symetrii figury  i potrafi go wskazać w prostych przypadkach
• umie znajdować punkty symetryczne do danych względem prostej i względem punktu
• umie rysować figury w symetrii osiowej, gdy figura i oś nie mają punktów wspólnych
• umie znajdować punkty i figury symetryczne względem osi oraz początku układu współrzędnych

 

Stopień dostateczny otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na stopień dopuszczający oraz:

 Funkcje

• umie interpretować informacje odczytane z wykresu
• umie wskazać miejsce zerowe funkcji
• zna etapy rysowania wykresów funkcji
• umie na podstawie wzoru wyznaczyć argument dla danej wartości funkcji i odwrotnie
• umie odczytać z wykresu zbiór argumentów, dla których funkcja przyjmuje wartości dodatnie lub ujemne
• umie rozpoznać wielkości wprost proporcjonalne
• umie obliczyć współczynnik proporcjonalności
• umie opisać wzorem dane wielkości wprost proporcjonalne
• umie narysować wykres funkcji typu y=ax jeśli dziedziną jest zbiór R
• umie rozpoznać wielkości odwrotnie proporcjonalne
• umie opisać wzorem dane wielkości odwrotnie proporcjonalne

Figury podobne

• umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z figurami podobnymi
• zna wzór na stosunek pól figur podobnych
• umie określić stosunek pól figur podobnych
• umie obliczyć pole figury podobnej znając skalę podobieństwa
• umie obliczyć skalę podobieństwa znając pola figur podobnych
• zna cechy podobieństwa trójkątów
• umie sprawdzić podobieństwo trójkątów o danych bokach
• umie sprawdzić podobieństwo trójkątów o danych dwóch kątach
• umie sprawdzić podobieństwo trójkątów prostokątnych o danym kącie ostrym

 

 Bryły

• zna pojęcie przekroju graniastosłupa
• rozumie zasady zamiany jednostek
• rozumie pojęcie kata prostej z płaszczyzna
• umie zamieniać jednostki pola i objętości
• umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z graniastosłupem
• umie obliczyć długość odcinka w graniastosłupie korzystając z twierdzenia Pitagorasa
• umie zamieniać jednostki pola i objętości
• umie rozpoznać siatkę ostrosłupa
• umie rozwiązać zadanie tekstowe o ostrosłupie
• umie obliczyć długość odcinka w ostrosłupie korzystając z twierdzenia Pitagorasa
• zna pojęcie kąta rozwarcia stożka
• umie określić wymiary bryły powstałej w wyniku obrotu danej figury
• umie obliczyć pole przekroju osiowego bryły obrotowej 
• umie obliczyć objętość walca, podstawiając do wzoru
• umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z polem powierzchni całkowitej lub objętością walca
• umie kreślić siatkę stożka
• umie obliczyć pole powierzchni całkowitej lub bocznej stożka, podstawiając do wzoru
• umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z polem powierzchni całkowitej lub objętością stożka
• umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z polem powierzchni lub objętością kuli

 

Liczby i wyrażenia algebraiczne

• zna pojęcie notacji wykładniczej
• zna pojęcie potęgi o wykładniku całkowitym ujemnym
• rozumie różnicę pomiędzy rozwinięciem dziesiętnym liczby wymiernej i niewymiernej
• rozumie potrzebę stosowania notacji wykładniczej w praktyce
• umie podać rozwinięcie dziesiętne ułamka zwykłego
• umie odczytać współrzędną punktu na osi liczbowej, zaznaczyć liczbę na osi liczbowej
• umie obliczyć potęgę o wykładniku: naturalnym, całkowitym ujemnym
• umie zapisać liczbę w notacji wykładniczej
• umie oszacować wartość wyrażenia zawierającego pierwiastki
• umie porównać liczby przedstawione w różny sposób
• umie wykonać działania łączne na liczbach
• umie wyłączyć czynnik przed znak pierwiastka
• umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z działaniami na liczbach
• umie usunąć niewymierność z mianownika korzystając z własności pierwiastków
• umie rozwiązać zadanie związane z procentami
• umie przedstawić dane w postaci diagramu
• umie obliczyć liczbę na podstawie danego procentu
• umie obliczyć jakim procentem jednej liczby jest druga liczba
• umie obliczyć wartość liczbową wyrażenia po przekształceniu do postaci dogodnej do obliczeń
• umie przekształcać wyrażenia algebraiczne
• umie stosować przekształcenia wyrażeń algebraicznych w zadaniach tekstowych
• umie wyłączyć wspólny czynnik przed nawias
• zna pojęcia: równania równoważne, tożsamościowe, sprzeczne
• zna pojęcia: układ oznaczony, nieoznaczony, sprzeczny
• umie rozwiązać równanie sprzeczne lub tożsamościowe
• umie rozwiązać układ sprzeczny lub nieoznaczony
• umie przekształcić wzór
• umie oszacować wartość wyrażenia zawierającego pierwiastki

 

 Figury na płaszczyźnie

• zna warunek istnienia trójkąta
• zna zależność między bokami i kątami trójkąta prostokątnego o kątach 90⁰, 45⁰, 45⁰ oraz 90⁰, 30⁰, 60⁰
• rozumie zasadę klasyfikacji trójkątów
• umie sprawdzić, czy z odcinków o danych długościach można zbudować trójkąt
• umie obliczyć długość przyprostokątnej na podstawie twierdzenia Pitagorasa
• umie obliczyć długość odcinka w układzie współrzędnych
• umie sprawdzić, czy trójkąt o danych bokach jest prostokątny
• umie rozwiązać trójkąt prostokątny o kątach 90⁰, 45⁰, 45⁰ oraz 90⁰, 30⁰, 60⁰
• umie obliczyć pole i obwód trójkąta
• umie wyznaczyć kąty trójkąta na podstawie danych z rysunku
• rozumie zasadę klasyfikacji czworokątów
• umie obliczyć pole wielokąta
• umie wyznaczyć kąty czworokąta na podstawie danych z rysunku
• zna wzór na obliczanie długości łuku
• zna wzór na obliczanie pola wycinka koła
• zna twierdzenie o kącie wpisanym opartym na półokręgu
• rozumie sposób wyznaczenia liczby p
• umie obliczyć pole koła, znając jego obwód i odwrotnie
• umie obliczyć długość łuku i pole wycinka koła, znając miarę kąta środkowego
• umie obliczyć obwód figury ograniczonej łukami i odcinkami
• umie obliczyć pole figury złożonej z wielokątów i wycinków koła
• umie określić wzajemne położenie dwóch okręgów, znając ich promienie i odległość między ich środkami
• umie obliczyć odległość między środkami okręgów, znając ich promienie i położenie
• umie rozwiązać zadanie z okręgami w układzie współrzędnych
• umie obliczyć długości odcinków, mając dane długości promieni  występujących okręgów lub odległości pomiędzy pewnymi punktami
• na wzór na promień okręgu opisanego i wpisanego w kwadrat, trójkąt równoboczny i sześciokąt
• umie konstruować sześciokąt i ośmiokąt foremny wpisany w okrąg o danym promieniu
• umie obliczyć miarę kąta wewnętrznego wielokąta foremnego
• umie obliczyć długości promieni, pola i obwody kół wpisanych i opisanych na kwadracie, trójkącie równobocznym i sześciokącie
• umie rysować figury w symetrii osiowej, gdy figura i oś mają punkty wspólne
• umie rysować figury w symetrii środkowej, gdy środek symetrii należy do figury
• umie określić własności punktów symetrycznych
• umie znajdować punkty i figury symetryczne względem osi oraz początku układu współrzędnych
• umie budować figury posiadające oś symetrii i nie posiadające środka symetrii
• umie budować figury o określonej ilości osi symetrii
• umie obliczyć długości promieni, pola i obwody kół wpisanych i opisanych na kwadracie, trójkącie równobocznym i sześciokącie

 

Stopień dobry otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na stopień dostateczny oraz:

Funkcje

• umie przedstawić wykres funkcji spełniającej warunki
• zna nazwy wykresów niektórych funkcji ( liniowa, parabola)
• umie wyznaczyć współrzędne punktów przecięcia się wykresu z osiami x i y
• umie dopasować wzory do wykresów funkcji
• umie odczytać z wykresu zbiór argumentów, dla których funkcja przyjmuje określone wartości 
• umie zastąpić wzorem opis słowny funkcji
• umie na podstawie wzoru narysować wykres funkcji
• umie rozwiązywać zadania tekstowe związane z wielkościami wprost proporcjonalnymi oraz ich wykresami
• umie rozwiązywać zadania tekstowe związane z wielkościami odwrotnie proporcjonalnymi oraz ich wykresami

Figury podobne

• umie obliczyć pole figury podobnej
• umie sprawdzić podobieństwo trójkątów na bazie cechy bkb
• umie określić długości boków trójkąta prostokątnego podobnego, znając skalę podobieństwa
• umie uzasadniać podobieństwo trójkątów
• umie rozwiązać zadanie tekstowe wykorzystujące cechy trójkątów podobnych

 

 Bryły

• umie rozpoznać siatkę graniastosłupa
• umie obliczyć długość odcinka w graniastosłupie korzystając z twierdzenia Pitagorasa
• umie obliczyć długość odcinka w graniastosłupie korzystając z własności trójkątów prostokątnych o kątach 90⁰, 45⁰, 45⁰ oraz 90⁰, 30⁰  60⁰
• umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z graniastosłupem
• zna pojęcie przekroju ostrosłupa
• umie rozpoznać siatkę ostrosłupa
• umie obliczyć długość odcinka w ostrosłupie korzystając z twierdzenia Pitagorasa
• umie obliczyć długość odcinka w ostrosłupie korzystając z własności trójkątów prostokątnych o kątach 90⁰, 45⁰, 45⁰ oraz 90⁰, 30⁰, 60⁰
• umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z ostrosłupem
• umie określić wymiary bryły powstałej w wyniku obrotu danej figury
• umie obliczyć pole przekroju osiowego bryły obrotowej
• umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z polem powierzchni całkowitej lub objętością walca
• umie stosować twierdzenie Pitagorasa w zadaniach o walcu
• umie stosować własności trójkątów prostokątnych o kątach 90⁰, 45⁰, 45⁰ oraz 90⁰, 30⁰, 60⁰ w zadaniach o walcu
• umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z polem powierzchni całkowitej lub objętością walca
• umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z bryłami złożonymi z walców
• umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z polem powierzchni całkowitej lub objętością stożka
• umie stosować twierdzenie Pitagorasa w zadaniach o stożku
• umie stosować własności trójkątów prostokątnych o kątach 90⁰, 45⁰, 45⁰ oraz 90⁰, 30⁰, 60⁰ w zadaniach o stożku

 

 Liczby i wyrażenia algebraiczne

• umie odczytać współrzędną punktu na osi liczbowej, zaznaczyć liczbę na osi liczbowej
• umie zapisać liczbę w notacji wykładniczej
• umie porównać liczby przedstawione na różne sposoby
• umie rozwiązać zadanie tekstowe dotyczące różnych sposobów zapisywania liczb
• umie obliczać wartości wyrażeń arytmetycznych zawierających większą liczbę działań
• umie włączyć czynnik pod znak pierwiastka
• umie dokonać porównań, szacując w zadaniach tekstowych
• umie przedstawić dane w postaci diagramu
• umie rozwiązać zadanie związane z procentami
• umie stosować przekształcenia wyrażeń algebraicznych w zadaniach tekstowych
• umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z zastosowaniem równań lub układów równań

 

 Figury na płaszczyźnie

• umie obliczyć pole trójkąta ograniczonego wykresami funkcji liniowych oraz osią ox lub oy 
• umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z trójkątami
• umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z wielokątami
• umie obliczyć pole odcinka koła
• umie obliczyć obwód figury ograniczonej łukami i odcinkami
• umie obliczyć pole figury złożonej z wielokątów i wycinków koła
• umie stosować własność stycznej w obliczaniu miar kątów
• umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z okręgami i kołami
• umie obliczyć długości odcinków, mając dane długości promieni  występujących okręgów lub odległości pomiędzy pewnymi punktami
• umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z wzajemnym położeniem dwóch okręgów
• umie obliczyć długości promieni, pola i obwody kół wpisanych i opisanych na kwadracie, trójkącie równobocznym i sześciokącie
• umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z okręgami opisanymi i wpisanymi w wielokąty foremne
• umie wskazywać osie i środki symetrii figur złożonych

 

Stopień bardzo dobry otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na stopień dobry oraz:

Funkcje

• umie odczytywać własności funkcji na podstawie wykresu funkcji
• potrafi rozwiązać zadania tekstowe związane z wykresem funkcji i jej wzorem
• umie rozwiązywać zadania tekstowe związane z wielkościami wprost proporcjonalnymi oraz ich wykresami

Figury podobne

• umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z figurami podobnym o zwiększonym stopniu trudności
• umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z polami figur podobnych
• umie określić długości boków trójkąta prostokątnego podobnego, znając skalę podobieństwa
• umie rozwiązać zadanie typu udowodnij, uzasadnij wykorzystujące cechy trójkątów podobnych

 

 Bryły

• umie obliczyć długość odcinka w graniastosłupie korzystając z twierdzenia Pitagorasa i własności trójkątów i czworokątów
• umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z graniastosłupem o podwyższonym stopniu trudności
• umie rozpoznać siatkę ostrosłupa
• umie obliczyć długość odcinka w ostrosłupie korzystając z własności trójkątów i czworokątów
• umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z ostrosłupem o podwyższonym stopniu trudności
• umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z bryłami złożonymi z walców
• umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z polem powierzchni całkowitej lub objętością stożka
• umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z bryłami złożonymi z walców i stożków
• umie obliczyć pole przekroju kuli o danym promieniu, wykonanego w danej odległości od środka
• umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z zamianą kształtu brył przy stałej objętości
• umie obliczyć pole powierzchni i objętość nietypowej bryły, powstałej w wyniku obrotu danej figury wokół osi

 

 Liczby i wyrażenia algebraiczne

• umie porównać liczby przedstawione na różne sposoby w zadaniach złożonych oraz w zadaniach typu udowodnij, uzasadnij
• umie rozwiązać zadanie tekstowe dotyczące różnych sposobów zapisywania liczb
• umie rozwiązać zadanie związane z procentami w chemii
• umie przekształcać wyrażenia algebraiczne, wzory fizyczne
• umie wyłączyć wspólny czynnik przed nawias w trudniejszych przypadkach
• umie stosować przekształcenia wyrażeń algebraicznych w zadaniach tekstowych
• umie rozwiązać równanie o podwyższonym stopniu trudności
• umie rozwiązać układ liniowy metodą podstawiania lub metodą przeciwnych współczynników o podwyższonym stopniu trudności
• umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z zastosowaniem równań lub układów równań o podwyższonym stopniu trudności

 

 Figury na płaszczyźnie

• umie rozwiązać trójkąt prostokątny o kątach 90⁰, 45⁰, 45⁰ oraz 90⁰, 30⁰, 60⁰
• umie obliczyć pole trójkąta i czworokąta ograniczonego wykresami funkcji liniowych oraz osią ox lub oy 
• umie obliczyć pole i obwód trójkąta w zadaniach nietypowych
• umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z trójkątami
• umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z wielokątami
• umie obliczyć pole odcinka koła
• umie rozwiązać zadanie tekstowe związane z okręgami i kołami
• umie wskazywać osie i środki symetrii figur złożonych
• umie podać współrzędne punktów symetrycznych względem prostych postaci y=a, x=a

 

Stopień celujący otrzymuje uczeń, który spełnia szczegółowe wymagania na ocenę bardzo dobrą oraz biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami, uzyskuje z prac pisemnych wyniki 100%, proponuje różnorodne (nietypowe) rozwiązania zaistniałego problemu, osiąga sukcesy w konkursach.

 

ROZDZIAŁ VI:  Dostosowanie wymagań edukacyjnych z matematyki

 

Dostosowanie wymagań

•             dotyczy głównie form i metod pracy z uczniem, zdecydowanie rzadziej treści nauczania,
•             nie może polegać na takiej zmianie treści nauczania, która powoduje obniżanie wymagań wobec uczniów z normą intelektualną,
•             nie oznacza pomijania haseł programowych, tylko ewentualne realizowanie ich na poziomie wymagań koniecznych lub podstawowych,
•             nie może prowadzić do zejścia poniżej podstawy programowej, a zakres wiedzy i umiejętności powinien dać szansę uczniowi na sprostanie wymaganiom kolejnego etapu edukacyjnego,

W stosunku do wszystkich uczniów posiadających dysfunkcje zastosowane zostaną zasady wzmacniania poczucia własnej wartości, bezpieczeństwa, motywowania do pracy i doceniania małych sukcesów.

 

1. Uczniowie o inteligencji niższej niż przeciętna

 

W przypadku tych dzieci konieczne jest dostosowanie zarówno w zakresie formy, jak i treści wymagań.

 

Ogólne wymagania co do formy:

• omawianie niewielkich partii materiału i o mniejszym stopniu trudności,

• pozostawianie więcej czasu na jego utrwalenie,

• podawanie poleceń w prostszej formie,

• unikanie trudnych, czy bardzo abstrakcyjnych pojęć,

• częste odwoływanie się do konkretu, przykładu,

• unikanie pytań problemowych, przekrojowych,

• wolniejsze tempo pracy,

• szerokie stosowanie zasady poglądowości,

• odrębne instruowanie dzieci,

• zadawanie do domu tyle, ile dziecko jest w stanie wykonać samodzielnie.

 

Sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych:

• częste odwoływanie się do konkretu (np. graficzne przedstawianie treści zadań), szerokie stosowanie zasady poglądowości,

• omawianie niewielkich partii materiału i o mniejszym stopni trudności (pamiętając, że obniżenie wymagań nie może zejść poniżej podstawy programowej),

• podawanie poleceń w prostszej formie (dzielenie złożonych treści na proste, bardziej zrozumiałe części),

• wydłużanie czasu na wykonanie zadania,

• podchodzenie do dziecka w trakcie samodzielnej pracy w razie potrzeby udzielenie pomocy, wyjaśnień, mobilizowanie do wysiłku i ukończenia zadania,

• zadawanie do domu tyle, ile dziecko jest w stanie samodzielnie wykonać,

• potrzeba większej ilości czasu i powtórzeń dla przyswojenia danej partii materiału,

• stosuje się obniżone kryterium oceniania na każdą ocenę.

 

2.         Uczniowie słabo widzący

 

Sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych:

• właściwe umiejscowienie dziecka w klasie (zapobiegające odblaskowi pojawiającemu się w pobliżu okna, zapewniające właściwe oświetlenie i widoczność),

• udostępnianie tekstów (np. testów sprawdzających wiedzę) w wersji powiększonej,

• podawanie modeli i przedmiotów do obejrzenia z bliska,

• zwracanie uwagi na szybką męczliwość dziecka związaną ze zużywaniem większej energii na patrzenie i interpretację informacji uzyskanych drogą wzrokową (wydłużanie czasu na wykonanie określonych zadań),

• w geometrii należy wprowadzać uproszczone konstrukcje z ograniczoną do koniecznych liczbą linii pomocniczych i konstrukcje geometryczne wykonywać na kartkach większego formatu niż zwykła kartka papieru

• częste zadawanie pytania - „co widzisz?” w celu sprawdzenia i uzupełnienia słownego trafności doznań wzrokowych.

 

3.         Uczniowie słabo słyszący

 

Sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych:

• zapewnić dobre oświetlenie klasy oraz miejsce dla dziecka w pierwszej ławce w rzędzie od okna. Uczeń będąc blisko nauczyciela (od 0,5 do 1.5m), którego twarz jest dobrze oświetlona, może słuchać jego wypowiedzi i jednocześnie odczytywać mowę z ust. Należy też, umożliwić dziecku odwracanie się w kierunku innych kolegów odpowiadających na lekcji co ułatwi lepsze zrozumienie ich wypowiedzi,

• nauczyciel mówiąc do całej klasy, powinien stać w pobliżu dziecka zwrócony twarzą w jego stronę - nie powinien chodzić po klasie, czy być odwrócony twarzą do tablicy, to utrudnia dziecku odczytywanie mowy z jego ust,

• należy mówić do dziecka wyraźnie używając normalnego głosu i intonacji, unikać gwałtownych ruchów głową czy nadmiernej gestykulacji,

• trzeba zadbać o spokój i ciszę w klasie, eliminować zbędny hałas m.in. zamykać okna przy ruchliwej ulicy, unikać szeleszczenia kartkami papieru, szurania krzesłami, to utrudnia dziecku rozumienie poleceń nauczyciela i wypowiedzi innych uczniów, powoduje też większe zmęczenie. Takie zakłócenia stanowią również problem dla uczniów z aparatami słuchowymi, ponieważ są wzmacniane przez aparat,

• nauczyciel winien upewnić się czy polecenia kierowane do całej klasy są właściwie rozumiane przez dziecko niedosłyszące. W przypadku trudności zapewnić mu dodatkowe wyjaśnienia, sformułować inaczej polecenie, używając prostego, znanego dziecku słownictwa. Można też wskazać jak to polecenie wykonuje jego kolega siedzący w ławce,

• dziecko z wadą słuchu ma trudności z równoczesnym wykonywaniem kilku czynności w tym samym czasie, nie jest w stanie słuchać nauczyciela - co wymaga obserwacji jego twarzy - jednocześnie otworzyć książkę na odpowiedniej stronie i odnaleźć wskazane ćwiczenie. Często więc nie nadąża za tempem pracy pozostałych uczniów w klasie,

• dziecko niedosłyszące powinno siedzieć w ławce ze zdolnym uczniem, zrównoważonym emocjonalnie, który chętnie dodatkowo będzie pomagał mu np. szybciej otworzy książkę, wskaże ćwiczenie, pozwoli przepisać notatkę z zeszytu itp.

• w czasie lekcji wskazane jest używanie jak najczęściej pomocy wizualnych i tablicy (m.in. zapisanie nowego tematu, nowych i ważniejszych słów, dat na lekcji historii itp. ),

• można poprosić innych uczniów w klasie, aby robili notatki z kopią i udostępniali je koledze,

• konieczne jest aktywizowanie dziecka do rozmowy poprzez zadawanie prostych pytań, podtrzymywanie jego odpowiedzi przez dopowiadanie pojedynczych słów, umowne gesty, mimiką twarzy,

• nauczyciel podczas lekcji powinien często zwracać się do dziecka niesłyszącego, zadawać pytania – ale nie dlatego, aby oceniać jego wypowiedzi, ale by zmobilizować go do lepszej koncentracji uwagi i ułatwić mu lepsze zrozumienie tematu,

• przy ocenie prac pisemnych dziecka nie należy uwzględniać błędów wynikających z niedosłuchu,

• uczeń niedosłyszący jest w stanie opanować konieczne i podstawowe wiadomości zawarte w programie nauczania ale wymaga to od niego znacznie więcej czasu i wkładu pracy, w porównaniu z uczniem słyszącym. Przy ocenie osiągnięć ucznia z wadą słuchu należy szczególnie doceniać własną aktywność i wkład pracy ucznia, a także jego stosunek do obowiązków szkolnych (systematyczność, obowiązkowość, dokładność ).

 

4.         Uczniowie o specyficznych trudnościach w uczeniu się

 

1. Dyskalkulia

Oceniamy przede wszystkim tok rozumowania, a nie techniczną stronę liczenia. Uczeń ma, bowiem skłonność do przestawiania kolejności cyfr w liczbie i przez to jej zapis jest błędny. Zły wynik końcowy wcale nie świadczy o tym, że dziecko nie rozumie zagadnienia. Dostosowanie wymagań będzie, więc dotyczyło tylko formy sprawdzenia wiedzy poprzez koncentrację na prześledzeniu toku rozumowania w danym zadaniu i jeśli jest on poprawny - wystawienie uczniowi oceny pozytywnej.

2. Dysgrafia

Dostosowanie wymagań będzie dotyczyło formy sprawdzania wiedzy, a nie treści. Wymagania merytoryczne, co do oceny pracy pisemnej powinny być ogólne, takie same, jak dla innych uczniów, natomiast sprawdzenie pracy może być niekonwencjonalne. Np., jeśli nauczyciel nie może przeczytać pracy ucznia, może go poprosić, aby uczynił to sam lub przepytać ustnie z tego zakresu materiału. Może też skłaniać ucznia do pisania drukowanymi literami.

3. Dysortografia

Dostosowanie wymagań dotyczy głównie formy sprawdzania i oceniania wiedzy z tego zakresu. Podczas oceny prac pisemnych nie uwzględnia się poprawności ortograficznej.

4. Dysleksja

Widząc trudności dziecka nauczyciel może odpytać go na osobności, a nie przy całej klasie. Ucznia nie należy ponaglać, krytykować ani zawstydzać. Dysleksja nie daje możliwości obniżenia wymagań jakościowych. Są to, bowiem uczniowie, z co najmniej przeciętną sprawnością intelektualną, którzy zechcą w przyszłości zdawać maturę.

 

Możliwe zasady postępowania z uczniem z dysleksją rozwojową:

(indywidualizacja w zależności od posiadanej dysfunkcji oraz opinii PPP)

• unikać głośnego odpytywania z czytania przy całej klasie,

• kontrolować stopień zrozumienia samodzielnie przeczytanych przez ucznia poleceń, szczególnie podczas sprawdzianów,

• ograniczać teksty do czytania i pisania na lekcji do niezbędnych notatek, których nie ma w podręczniku;

• pisemne sprawdziany powinny ograniczać się do sprawdzanych wiadomości, wskazane jest aby na sprawdzianie pojawiły się również zadania testowe – pozwoli to uczniowi skoncentrować się na kontrolowanej tematyce, a nie na poprawności pisania,

• wskazane jest preferowanie wypowiedzi ustnych. Sprawdzanie wiadomości powinno odbywać się często i dotyczyć krótszych partii materiału. Pytania kierowane do ucznia powinny być precyzyjne,

• podczas wykonywania ścisłych operacji wymagających wielokrotnych przekształceń, należy umożliwić dziecku ustne skomentowanie wykonywanych działań. W ocenie pracy ucznia wskazanie jest uwzględnienie poprawności toku rozumowania, a nie tylko prawidłowości wyniku końcowego.

• w przypadku prac pisemnych, zwracana będzie uwaga na graficzne rozplanowanie sprawdzianów. Pozwoli to uniknąć niepotrzebnych pomyłek przy przepisywaniu zadań na inną stronę np. gubienia, mylenia znaków, cyfr, symboli, tak charakterystycznych dla dzieci z dysleksją,

• materiał programowy wymagający znajomości wielu wzorów, symboli, przekształceń można podzielić na mniejsze partie. Tam, gdzie jest taka możliwość, pozwolić na korzystanie z gotowych wzorów, tablic itp.

• unikać wyrywania do odpowiedzi. Jeśli to możliwe uprzedzić ucznia (na przerwie lub na początku lekcji), że będzie dzisiaj pytany. W ten sposób umożliwiamy dziecku przypomnienie wiadomości, skoncentrowaniu się, a także opanowanie zapięcia emocjonalnego często blokującego wypowiedź,

• dobrze jest posadzić dziecko blisko nauczyciela, dzięki temu zwiększy się jego koncentracja uwagi, ograniczeniu ulegnie ilość bodźców rozpraszających, wzrośnie bezpośrednia kontrola nauczyciela, bliskość tablicy pozwoli zmniejszyć ilość błędów przy przepisywaniu,

• podczas oceny prac pisemnych nie uwzględniać poprawności ortograficznej,

• w przypadku ucznia z dysgrafią wskazane jest akceptowanie pisma drukowanego, pisma na maszynie, komputerze, zwłaszcza prac obszernych (wypracowań, referatów). Nie należy również oceniać estetyki pisma, np. w zeszytach. Jeśli pismo dziecka jest trudne do odczytania, można zamienić pracę pisemną na wypowiedź ustną,

• przekazywać uczniom spostrzeżenia na temat ich pracy. Zauważać zrobione postępy,

• zezwolić na pisanie ołówkiem, aby uczeń mógł łatwiej poprawiać błędy.

 

Możliwe sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych:

(indywidualizacja w zależności od posiadanej dysfunkcji oraz opinii PPP)

• naukę definicji, reguł wzorów, rozłożyć w czasie, często przypominać i utrwalać,

• nie wyrywać do natychmiastowej odpowiedzi, można uprzedzić ucznia, że będzie pytany,

• w trakcie rozwiązywania zadań tekstowych sprawdzać, czy uczeń przeczytał treść zadania i czy prawidłowo ją zrozumiał, w razie potrzeby udzielać dodatkowych wskazówek,

• w czasie sprawdzianów zwiększyć ilość czasu na rozwiązanie zadań lub ograniczyć ilość zadań (dotyczy uczniów tylko z takim zaleceniem PPP),

• uwzględniać trudności związane z myleniem znaków działań, przestawianiem cyfr,

• materiał sprawiający trudność dłużej utrwalać, dzielić na mniejsze porcje,

• oceniać tok rozumowania, nawet gdyby ostateczny wynik zadania był błędny, co wynikać może z pomyłek rachunkowych,

• oceniać dobrze, jeśli wynik zadania jest prawidłowy, choćby strategia dojścia do niego była niezbyt jasna, gdyż uczniowie dyslektyczni często prezentują styl dochodzenia do rozwiązania niedostępny innym osobom, będący na wyższym poziomie kompetencji.

 

       5.  Uczniowie z ADHD

 

Sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych:

• wymagania jak dla uczniów bez dysfunkcji,

• pomaganie uczniowi w skupieniu się na wykonywaniu jednej czynności,

• wydawanie jasnych, precyzyjnych poleceń- na raz tylko jedno polecenie,

• formułowanie informacji dotyczących pracy domowej w sposób jasny i przejrzysty,

• przypominanie o regułach,

• skupianie uwagi ucznia na tym co najważniejsze – kolor, podkreślenie,

• chwalenie ucznia za  pozytywne zachowanie,

• angażowanie ucznia w konkretne działania,

• w miarę potrzeby opracowanie zrozumiałego dla ucznia kontraktu,

• zapewnienie uczniowi miejsca w pierwszej ławce.

 

6.         Uczniowie z orzeczeniem o upośledzeniu w stopniu lekkim

 

Ucznia z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim obowiązuje ta sama podstawa programowa, co uczniów z normą intelektualną. Realizuje on ten sam program nauczania, tylko odpowiednio dostosowany do jego indywidualnych potrzeb. Wymagania edukacyjne dla ucznia z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim zawarte są w planie dydaktycznym dostosowanym do potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych ucznia z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim. Ocena uwzględnia przede wszystkim wkład pracy ucznia i jego zaangażowanie, w drugiej kolejności mierzy efekt końcowy. Formy sprawdzania wiedzy i umiejętności są dostosowane do możliwości psychofizycznych ucznia. Ze względu na specyfikę pracy z dziećmi upośledzonymi umysłowo nauczyciel musi stosować na lekcjach zasady pedagogiki specjalnej:

• zasadę indywidualizacji czyli dostosowanie zadań do potrzeb, możliwości i tempa pracy ucznia,

• zasadę poglądowości tj. wszechstronne, polisensoryczne poznawanie otaczającej rzeczywistości,

• zasadę stopniowania trudności, dzięki której dziecko wzmacnia wiarę w swoje możliwości mobilizuje się do przezwyciężania niepowodzeń, osiąga sukces sprzyjający własnemu rozwojowi i doskonaleniu,

• zasadę systematyczności to znaczy pracy zgodnie z racjonalnym planem i systematyczne postępowanie zgodnie z nim, zasadę trwałości wiedzy czyli wielokrotnego powtarzania nabytej wiedzy i umiejętności,

• zasadę współpracy z rodziną , która powinna aktywnie uczestniczyć w procesie rewalidacji własnego dziecka.

 

Natomiast naczelna zasada, jaka powinna towarzyszyć każdemu nauczycielowi pracującemu z dzieckiem z niepełnosprawnością intelektualną to: serdeczność, życzliwość, cierpliwość, bezwzględna akceptacja całej jego osoby.

 

Sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych:

• dostosowanie poziomu trudności zadań szkolnych i domowych do indywidualnych możliwości ucznia (dawać mniej zadań, o mniejszym stopniu trudności pamiętając, że obniżenie wymagań nie może zejść poniżej podstawy programowej),

• dzielenie materiału na mniejsze części, aby ułatwić ich zapamiętanie i odtworzenie,

• niewskazane jest nagłe wyrywanie do odpowiedzi bez uprzedzenia, szczególnie z odległych partii materiału,

• w miarę możliwości odrębne instruowanie ucznia,

• polecenia ustne i pisemne winny mieć prostą konstrukcję , należy upewniać się , czy zostały dobrze zrozumiane, w razie potrzeby dodatkowo wyjaśniać,

• utrwalać zdobyte wiadomości i umiejętności poprzez częste ich powtarzanie i przypominanie,

• wydłużyć czas wykonywanych zadań, ćwiczeń,

• podchodzenie do dziecka w trakcie samodzielnej pracy w razie potrzeby udzielenie pomocy i wyjaśnień, mobilizowanie do wysiłku i ukończenia zadania,

• dawać więcej czasu na odpowiedzi ustne i samodzielne prace pisemne, w czasie których należy podchodzić do ucznia, upewniać się , czy nie wymaga pomocy,

• pomagać podczas wypowiedzi ustnych w doborze słownictwa, naprowadzać poprzez pytania pomocnicze,

• nieustannie motywować ucznia do dalszych działań poprzez pochwały, zachęty, nagrody,

• stosować pozytywne wzmocnienia społeczne, chwalić nawet za drobne osiągnięcia, zauważać i doceniać wysiłek wkładany w wykonywanie zadań,

• tworzyć atmosferę życzliwości i bezpieczeństwa, dbać o prawidłowe relacje z rówieśnikami,

• stosuje się wymagania edukacyjne dla uczniów z upośledzeniem lekkim.

 

7.         Uczniowie zdolni

 

Praca z uczniem zdolnym na lekcjach matematyki realizowana jest głównie w formie pracy indywidualnej. Jest to optymalna forma pozwalająca precyzyjnie dobrać treść i dostosować tempo uczenia się. Realizuje się je poprzez:

• krótkie, kilkuminutowe rozmowy nauczyciela z uczniem, zwykle komentujące w sposób rozszerzający bieżący materiał lub kończące się sformułowaniem problemu, a potem rozwiązaniem go,

• zadawanie dodatkowych zadań podczas prac klasowych i domowych,

• przygotowanie przez ucznia referatów po przeczytaniu odpowiedniej literatury,

• korygowanie błędów kolegów (szukanie błędów w rozumowaniu),

• prowadzenie przez uczniów fragmentów lekcji (czasami przygotowanie całej lekcji),

• zachęcanie do czytania fachowych czasopism,

• zwiększanie wymagań, co do ścisłości i precyzji ich wypowiedzi,

• stworzenie uczniom najzdolniejszym okazji do swobodnego wyboru zadań trudniejszych, swobodnej decyzji w podejmowaniu dodatkowych zadań,

• organizowanie konkursów w rozwiązywaniu zadań trudniejszych,

Innymi formami pracy z uczniem zdolnym są:

•  praca w grupach o podobnym poziomie uzdolnień, gdzie zadawane są zadania trudniejsze dla grup zdolniejszych,

• praca w grupach, w których uczniowie uzdolnieni pełnią rolę liderów, a praca może być formą konkursów.

 

8.         Uczniowie z problemami emocjonalnymi

 

Sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych:

• pomoc w radzeniu sobie ze stresem;

• nie stwarzanie atmosfery napięcia, zdenerwowania;

• umożliwienie zaliczania w późniejszym terminie;

• rozłożenie zaliczanego materiału na mniejsze partie.