Temat lekcji

Treści konieczne (ocena dopuszczająca)

Uczeń:

Treści podstawowe (ocena dostateczna)

Uczeń:

Treści rozszerzające (ocena dobra)

Uczeń:

Treści dopełniające (ocena bardzo dobra)

Uczeń:

Chemia jako nauka przyrodnicza.

Pracownia chemiczna. Szkło i sprzęt laboratoryjny; regulamin pracowni.

-wie, jakie zasady bezpieczeństwa obowiązują w szkolnej pracowni,

-wie, jaki sprzęt i szkło są stosowane w pracowni chemicznej,

-umie stosować zasady bezpiecznej pracy w laboratorium,

- umie podać nazwy i zastosowanie wybranego szkła i sprzętu laboratoryjnego,

Opis właściwości substancji.

- wie, co to są właściwości fizyczne substancji,

- wie, czym różni się ciało fizyczne od substancji,

- potrafi określić właściwości fizyczne danej substancji,

- potrafi odczytać z tablic właściwości fizyczne danej substancji,

Sporządzanie mieszanin i rozdzielanie ich na składniki.

- rozumie pojęcie mieszaniny dwóch lub więcej substancji,

- wie, co to jest mieszanina jednorodna i niejednorodna,

- podaje przykłady mieszanin znanych mu z najbliższego otoczenia,

- wymienia sposoby rozdzielania mieszanin,

wskazuje sprzęt laboratoryjny, którego należy użyć do rozdzielenia mieszaniny jednorodnej i niejednorodnej,

- odróżnia substancję od mieszaniny,

- podaje różnice między mieszaniną jednorodną a niejednorodną,

- zna sposoby rozdzielania mieszanin na składniki i wie, na czym one polegają,

- umie sporządzić mieszaninę substancji,

- potrafi wykonać proste czynności laboratoryjne w celu rozdzielenia mieszaniny na składniki,

- umie sformułować obserwacje na podstawie wykonanego doświadczenia,

- wyjaśnia zależność między rodzajem mieszaniny a sposobem jej rozdzielenia

Określa, jakie właściwości składników mieszaniny zostały wykorzystane do ich rozdzielenia,

- umie wyciągnąć wnioski na podstawie wykonanego doświadczenia,

- wymienia przykłady zastosowań rozdzielania mieszanin w różnych dziedzinach życia,

Przemiany chemiczne a zjawiska fizyczne.

- zna definicję przemiany chemicznej,

- podaje przykłady przemian chemicznych i wskazuje substraty i produkty reakcji,

- wyjaśnia, dlaczego podczas reakcji chemicznej powstają nowe substancje,

- podaje definicje substratów i produktów reakcji,

- wyjaśnia, na czym polega różnica między substratami a produktami reakcji,

- przedstawia na rysunkach model przemiany chemicznej,

- wyjaśnia, na podstawie wiadomości o budowie substancji, różnicę między przemianą chemiczną a fizyczną,

- podaje przykłady procesów fizycznych i reakcji chemicznych występujących w najbliższym otoczeniu,

Poznajemy język chemiczny.

- wie, co to jest pierwiastek chemiczny i związek chemiczny,

- określa, co to są symbole chemiczne,

- podaje przykłady symboli chemicznych wybranych pierwiastków,

- rozumie potrzebę wprowadzenia symboliki chemicznej,

- odnajduje w układzie okresowym podane pierwiastki,

- podaje przykłady pierwiastków (metali i niemetali) i związków chemicznych,

- wyjaśnia, czym różni się pierwiastek od związku chemicznego,

- wyróżnia ze zbioru substancji metale i niemetale, pierwiastki i związki chemiczne oraz mieszaniny,

- uzasadnia, dlaczego symbole chemiczne są międzynarodowym językiem chemicznym i jakie ma to znaczenie dla rozwoju chemii,

- podaje przykłady uzasadniające konieczność posługiwania się symboliką chemiczną,

Czym jest powietrze?

- określa, czym jest powietrze atmosferyczne,

- podaje jakościowy i ilościowy skład powietrza,

- wymienia przykłady zjawisk świadczących o tym, że powietrze ma określone właściwości fizyczne,

- wymienia zastosowanie powietrza w gospodarce,

- wyjaśnia, jakie zjawiska w przyrodzie dowodzą, że w powietrzu zawarta jest para wodna,

- wyjaśnia, dlaczego pożary gasi się m. in. przez uniemożliwienie dostępu powietrza do palącej się substancji,

- wyjaśnia, dlaczego możliwe jest rozdzielenie powietrza na składniki metodą destylacji,

- omawia proces otrzymywania azotu i tlenu z powietrza,

- uzasadnia, podając przykłady, jakie znaczenie ma powietrze jako surowiec chemiczny,

- wyjaśnia, dlaczego po burzy powietrze ma specyficzny zapach,

Tlen – najważniejszy składnik powietrza.

- wymienia poznane właściwości tlenu,

- wymienia kilka zastosowań tlenu otrzymanego z powietrza,

- co to jest reakcja syntezy,

- co to są tlenki,

- co to jest reakcja analizy,

- wyjaśnia, jaka jest zależność między obecnością tlenu w powietrzu a spalaniem substancji,

- podaje doświadczalny sposób odróżnienia tlenu od innych gazów,

- wie, jak można otrzymać tlen,

- zna rolę tlenu w przyrodzie,

- opisuje obieg tlenu w przyrodzie,

- wie, czym różni się utlenianie od spalania,

- wyjaśnia, dlaczego reakcje łączenia się tlenu z innymi pierwiastkami przebiegają gwałtowniej w tlenie niż w powietrzu,

- wymienia właściwości fizyczne i chemiczne tlenu,

- zapisuje słownie przebieg reakcji syntezy oraz analizy, wskazuje w nich substraty i produkty,

- wyjaśnia, jaka właściwość tlenu decyduje o tym, że jest on zawarty np. w wodzie naturalnej i jakie ma to znaczenie dla środowiska naturalnego,

- uzasadnia, dlaczego tlen jest najważniejszym składnikiem powietrza, podając odpowiednie przykłady,

- wyjaśnia, która z właściwości tlenu odegrała szczególną rolę w rozwoju cywilizacji,

- wie, jak przeprowadzić reakcję otrzymywania tlenu oraz reakcje spalania pierwiastków ( np. siarka, węgiel, magnez) w tlenie,

- zapisuje w sposób ogólny proces łączenia się pierwiastków z tlenem,

Otrzymywanie dwutlenku węgla i badanie jego właściwości.

- wymienia właściwości dwutlenku węgla,

- wymienia najważniejsze zastosowania dwutlenku węgla,

- wie, gdzie dwutlenek węgla występuje w przyrodzie,

- wie, co to jest reakcja charakterystyczna,

- wie, na czym polega reakcja wymiany,

- dokonuje podziału poznanych właściwości dwutlenku węgla na fizyczne i chemiczne,

-podaje, jak w sposób doświadczalny można wykryć dwutlenek węgla,

- opisuje obieg dwutlenku węgla w przyrodzie,

- wyjaśnia, w jaki sposób zbiera się dwutlenek węgla,

- wyjaśnia, czym różni się „suchy lód” od gazowego dwutlenku węgla,

- wyjaśnia, dlaczego zawartość dwutlenku węgla w powietrzu jest zmienna,

- zapisuje słownie przebieg reakcji dwutlenku węgla z magnezem, wskazuje substrat, produkty w tej reakcji,

- wyjaśnia, dlaczego węgiel nie pali się w dwutlenku węgla, a wapń-tak,

- uzasadnia na podstawie reakcji chemicznej, że dwutlenek węgla jest związkiem chemicznym,

- umie otrzymać dwutlenek węgla,

- wie, jak doświadczalnie wykryć obecność dwutlenku węgla,

Woda jako składnik powietrza.

- wie, co to jest woda,

- opisuje, w jakich stanach skupienia występuje woda w przyrodzie,

- opisuje rolę wody w przyrodzie oraz pary wodnej w atmosferze,

- omawia procesy składające się na obieg wody w przyrodzie,

- wie, na czym polega zjawisko higroskopijności,

- wyjaśnia, dlaczego wiele produktów trzeba przechowywać w szczelnie zamkniętych naczyniach,

- potrafi wykazać obecność pary wodnej w powietrzu,

- wyjaśnia, jakie znaczenie ma obieg wody w przyrodzie,

Azot – główny składnik powietrza.

- wie, co to jest azot,

- wie co to są gazy szlachetne,

- opisuje występowanie azotu w przyrodzie,

- opisuje właściwości azotu,

- wymienia kilka zastosowań azotu oraz gazów szlachetnych wynikających z ich właściwości,

- wyjaśnia, w jakich warunkach azot może reagować z innymi pierwiastkami,

- wykazuje podobieństwa i różnice we właściwościach azotu i tlenu,

- określa, które składniki powietrza zaliczamy do stałych, a które do zmiennych,

- oblicza przybliżoną objętość tlenu i azotu np. w sali lekcyjnej,

Otrzymywanie wodoru i badanie jego właściwości.

- wie, co to jest wodór,

- wymienia najważniejsze właściwości wodoru,

- opisuje, jak można otrzymać wodór,

- potrafi otrzymać wodór z kwasu solnego i cynku lub magnezu,

- wyjaśnia przebieg reakcji magnezu z parą wodną,

- zapisuje słownie przebieg powyższej reakcji i określa jej typ,

- wskazuje substraty i produkty oraz związki chemiczne w tej reakcji,

- dokonuje analizy poznanych właściwości wodoru i określa, które z nich są fizycznymi, a które chemicznymi,

- uzasadnia, że woda jest tlenkiem wodoru,

Zanieczyszczenia powietrza.

- wymienia główne zanieczyszczenia powietrza i ich źródła,

- opisuje, na wybranym przykładzie, zanieczyszczenia powietrza i ich skutki dla środowiska,

- wyjaśnia, na czym polega efekt cieplarniany oraz jakie są jego przyczyny i skutki,

- podaje przykłady substancji powodujących powstawanie kwaśnych opadów i wykazuje, jaki mają one wpływ na środowisko naturalne,

- wyjaśnia, podając przykłady, dlaczego niektóre regiony Polski narażone są szczególnie na emisję szkodliwych substancji,

- podaje przykłady działalności człowieka zmierzające do ochrony środowiska naturalnego,

- wykazuje, że wbrew potocznym opiniom, nie tylko przemysł chemiczny jest odpowiedzialny za zanieczyszczenia atmosfery,

- omawia możliwości działania przeciętnego człowieka w celu zmniejszenia zanieczyszczenia atmosfery,

Reakcje utleniania – redukcji.*

- wie, co to jest utleniacz i reduktor,

- wyjaśnia, na czym polega reakcja utleniania i reakcja redukcji,

- wie, jak przeprowadzić reakcję tlenku miedzi (II) z węglem i z wodorem,

- zapisuje słownie przebieg tych reakcji,

- wskazuje w powyższych reakcjach utleniacz, reduktor, proces utleniania i proces redukcji,

- uzasadnia, że reakcje redoks zalicza się do reakcji wymiany,

Poznane typy reakcji chemicznych.

- wymienia typy reakcji chemicznych,

- dokonuje podziału reakcji ze względu na towarzyszące im efekty energetyczne,

- rozpoznaje typ reakcji na podstawie zapisu słownego,

- wskazuje, które z podanych przykładów należą do reakcji egzo-, a które do endoenergetycznych,

- zapisuje słownie przebieg reakcji danego typu,

Wewnętrzna budowa materii.

- opisuje budowę materii,

- określa, jaki rodzaj drobin nazywamy atomami,

- wymienia właściwości, którymi różnią się atomy poszczególnych pierwiastków,

- podaje przykłady poznanych pierwiastków,

- zna najważniejsze założenia teorii atomistyczno – cząsteczkowej budowy materii,

- wie, że atom jest najmniejszą częścią pierwiastka zachowującą jego właściwości,

- omawia rozwój poglądów na pojęcie atomu,

- opisuje najprostszy model budowy atomu, wskazując rozmieszczenie w nim cząstek elementarnych,

- wyjaśnia, od czego zależą różnice we właściwościach pierwiastków,

- wykonuje doświadczenie potwierdzające ziarnistość materii,

- wie, jakie poglądy głosili Demokryt, Dalton, Rutherford, Bohr,

- wyjaśnia, które właściwości można odnieść do pojedynczych atomów, a które do próbki danego pierwiastka,

- wyjaśnia różnicę między modelami atomu wg Thomasa, Rutherforda, Bohra i współczesnymi,

Masa i rozmiary atomów.

- wie, jaki jest rząd wielkości rozmiarów atomów i ich masy,

- określa, co to jest masa atomowa i cząsteczkowa,

- odczytuje masy atomowe pierwiastków,

- oblicza masy cząsteczkowe prostych  związków chemicznych,

- wyjaśnia różnicę między masą atomową a masą atomu,

- wyjaśnia, dlaczego masy atomów i cząsteczek wyraża się w jednostkach masy atomowej,

- przelicza jednostkę masy atomowej na gramy,

Prawo zachowania masy.

- zna treść prawa zachowania masy,

- wie, kto je sformułował,

- wykonuje obliczenia na podstawie prawa zachowania masy,

- wyjaśnia, jak sprawdzić doświadczalnie prawo zachowania masy,

Budowa atomu –jądro i elektrony.

- wie, jakie cząstki elementarne występują w atomie i jakie mają właściwości,

- wie, co to są elektrony walencyjne,

- określa, co to jest liczba atomowa i liczba masowa,

- poprawnie zapisuje liczbę atomową i liczbę masową przy symbolu pierwiastka,

- zna związek między liczbą protonów a elektronów w atomie,

- podaje maksymalną liczbę elektronów w danej powłoce,

- określa liczbę protonów, neutronów i elektronów w atomie pierwiastka znając liczbę atomową i masową,

- rysuje uproszczony model atomu, gdy znane są liczby atomowa i masowa,

- podaje, posługując się układem okresowym pierwiastków, nazwy pierwiastków, mając podana liczbę protonów wchodzących w skład atomów,

Co to są izotopy?

Zjawisko promieniotwórczości.

- podaje definicję izotopu,

- wymienia znane izotopy wodoru oraz podaje różnice między nimi,

- wskazuje, jakie różnice mogą wystąpić w budowie atomów tego samego pierwiastka,

- wyjaśnia, na czym polega zjawisko promieniotwórczości,

- wymienia negatywne skutki działania promieniowania na organizm człowieka,

- opisuje rodzaje promieniowania naturalnego i jego podstawowe własności,

- opisuje zastosowanie izotopów w różnych dziedzinach życia,

- wie, czym się różni promieniotwórczość naturalna od sztucznej,

- podaje przykłady źródeł promieniowania występujących w przyrodzie,

- wymienia przykłady zastosowań izotopów promieniotwórczych,

- podaje przykłady wywoływania promieniowania przez człowieka,

- opisuje sposoby zapobiegania nadmiernemu gromadzeniu izotopów promieniotwórczych w naszym otoczeniu,

- wyjaśnia, dlaczego masa atomowa  pierwiastków wyrażana jest w postaci liczb ułamkowych,

- podaje przykłady zagrożeń spowodowanych szkodliwym działaniem promieniowania i nieodpowiedzialną działalnością człowieka,

- zna działania uczonych, którzy przyczynili się do odkrycia promieniotwórczości,

Układ okresowy pierwiastków.

- podaje treść prawa okresowości,

- podaje kryterium, według którego można uporządkować pierwiastki,

- wie, kto jest twórcą układu okresowego pierwiastków,

- wymienia informacje, jakich o atomie pierwiastka dostarcza układ okresowy,

- wskazuje położenie poznanych pierwiastków w układzie okresowym,

- wyjaśnia doniosłe znaczenie osiągnięcia Mendelejewa,

- podaje przykłady innych prób klasyfikacji pierwiastków,

Zależność między budowa atomu pierwiastka a jego położeniem w układzie okresowym.

- wie, o czym informuje liczba porządkowa pierwiastka w układzie okresowym,

- podaje informacje o pierwiastku na podstawie numeru grupy i numeru okresu w układzie okresowym,

- określa cechy pierwiastka na podstawie jego położenia w układzie okresowym (liczba protonów, elektronów, neutronów, liczba elektronów walencyjnych, liczba powłok w atomie),

Sprawdzian wiadomości.

Wiązania chemiczne.

Wiązanie kowalencyjne.

- wie, czym się różni atom od cząsteczki,

- wie, że oktet elektronowy jest trwałym stanem atomu,

- zna rolę elektronów walencyjnych w tworzeniu cząsteczek,

- opisuje, na czym polega tworzenie się wspólnych par elektronowych,

- wyjaśnia, na czym polega powstawanie wiązania kowalencyjnego,

- zapisuje wzory elektronowe i kreskowe cząsteczek pierwiastków gazowych (O₂, H₂, Cl₂, N₂),

Inne sposoby łączenia się atomów.

- wie, jak się tworzą cząsteczki związków chemicznych,

- wyjaśnia, co to są jony,

- potrafi określić, czym się różni kation od anionu,

- opisuje powstawanie wiązania kowalencyjnego spolaryzowanego,

- objaśnia, w jaki sposób powstają jony,

- wyjaśnia, na czym polega tworzenie wiązania jonowego,

- zapisuje cząsteczki związków chemicznych,

- buduje modele cząsteczek,

- określa, kiedy między atomami powstaje wiązanie kowalencyjne atomowe lub spolaryzowane, a kiedy jonowe,

- pisze wzory elektronowe, kreskowe i sumaryczne cząsteczek związków chemicznych,

- zapisuje powstawanie jonów,

Rodzaje wiązań chemicznych – ćwiczenia.

- wie, jakie są rodzaje wiązań chemicznych,

- wie, czym różnią się poszczególne wiązania,

- rozróżnia, kiedy powstaje miedzy atomami wiązanie kowalencyjne spolaryzowane, a kiedy niespolaryzowane,

- wie, kiedy powstaje wiązanie jonowe,

- określa typ wiązania w podanych cząsteczkach pierwiastków i związków chemicznych,

- zapisuje wzory elektronowe kreskowe i kropkowe cząsteczek,

Wartościowość pierwiastków w związkach chemicznych.

- wie, co to jest wartościowość  pierwiastka,

- wie, że pierwiastek może mieć kilka wartościowości,

- wie, że pierwiastki w stanie wolnym mają wartościowość równą zero,

- określa wartościowości pierwiastka na podstawie jego położenia w układzie okresowym,

Ustalanie wzorów związków chemicznych na podstawie wartościowości – wzory sumaryczne i strukturalne.

- wie, jak należy tworzyć wzór strukturalny,

- zapisuje proste wzory sumaryczne na podstawie wartościowości,

- określa liczbę pierwiastków wchodzących w skład związku chemicznego,

- podaje liczbę atomów wchodzących w skład cząsteczki związku chemicznego,

- określa wartościowość pierwiastków  w związkach chemicznych,

- zapisuje wzory sumaryczne cząsteczek na podstawie ich wzorów strukturalnych,

- podaje nazwy związków na podstawie wzorów,

Ćwiczenia w ustalaniu wzorów związków chemicznych na podstawie wartościowości i odczytywaniu wartościowości pierwiastków.

Prawo stałości składu związku chemicznego.

- zna treść prawa stałości składu,

- wie, kto sformułował to prawo,

- wie, co to jest stosunek wagowy pierwiastków w związku chemicznym,

- umie obliczyć stosunek wagowy pierwiastków w związku chemicznym,

- określa wzór związku chemicznego na podstawie stosunku wagowego pierwiastków w tym związku

Obliczenia chemiczne.

- wie, co można obliczyć, stosując prawo zachowania masy,

- wie, co można obliczyć, stosując prawo stałości składu,

- dokonuje obliczeń związanych z prawem stałości składu i prawem zachowania masy,

Równania reakcji chemicznych.

- wie, co to jest równanie reakcji chemicznej,

- wie, co to są współczynniki stechiometryczne w równaniu reakcji chemicznej,

- wie, na czym polega bilansowanie równania reakcji chemicznej,

- umie za pomocą symboli i wzorów zapisać proste równania reakcji przeprowadzonych na lekcjach,

- odczytuje równania reakcji chemicznych,

- przedstawia modelowo przebieg określonej reakcji chemicznej,

- prawidłowo dobiera współczynniki w równaniach reakcji chemicznych,

- przewiduje i prawidłowo zapisuje produkty wybranych reakcji chemicznych,

- prawidłowo zapisuje równania różnych reakcji chemicznych

Woda i jej rola w przyrodzie.

- wie, gdzie i w jakie postaci występuje woda,

- wie, jakie są rodzaje wód,

- wyjaśnia różnicę między wodą naturalną a destylowaną,

- opisuje krążenie wody w przyrodzie,

- wie, jakie procesy zachodzą w przyrodzie przy udziale i pod wpływem wody,

- umie podać nazwy procesów fizycznych zachodzących podczas zmiany stanów skupienia wody,

- potrafi wyjaśnić, jakie jest znaczenie wody dla organizmów żywych,

- wyjaśnia, jakie znaczenie ma obieg wody w przyrodzie,

- wyjaśnia wpływ właściwości fizycznych wody na środowisko naturalne,

Zanieczyszczenia wód.

- wie, dlaczego działalność człowieka powoduje zanieczyszczenia wód,

- wie, na czym polegają procesy biologicznego i mechanicznego oczyszczania wód,

- umie określić, w jaki sposób można poprawić czystość wód naturalnych,

- wyjaśnia, jaki wpływ na organizmy żywe ma zanieczyszczenie wód,

- omawia sposoby uzdatniania wody,

- wie, jak usunąć z wody niektóre jej zanieczyszczenia,

Budowa cząsteczki wody.

- wie, jak zbudowana jest cząsteczka wody,

- wie, co to jest dipol,

- rozumie, co to znaczy, że woda ma budowę polarna,

- wie, na czym polega asocjacja,

- wyjaśnia, dlaczego woda zamarzając zwiększa swoją objętość,

- wie, jakie jeszcze mogą być konsekwencje polarnej budowy cząsteczki wody,

Woda jako rozpuszczalnik.

- podaje przykłady substancji rozpuszczalnych i trudno rozpuszczalnych w wodzie,

- wie, co to jest rozpuszczalnik oraz substancja rozpuszczona,

- wykazuje różnice między roztworem i zawiesiną,

- wymienia roztwory i zawiesiny używane na co dzień,

- wyjaśnia, dlaczego woda jest dla jednych substancji dobrym rozpuszczalnikiem, a dla innych nie,

- wyjaśnia, dlaczego naturalna woda praktycznie nie może być czystą substancją,

- omawia znaczenie wody jako rozpuszczalnika w życiu codziennym i w procesach zachodzących w przyrodzie,

Co to jest roztwór? Szybkość rozpuszczania się substancji.

- wie, co to jest roztwór,

- wie, że w wodach naturalnych rozpuszczone są różne substancje,

- wymienia czynniki wpływające na szybkość rozpuszczania się substancji stałej w wodzie,

- opisuje procesy zachodzące podczas rozpuszczania substancji,

- podaje znane z życia codziennego przykłady zwiększania szybkości rozpuszczania substancji stałej w wodzie,

- umie zakwalifikować substancje do tych, które rozpuszczają się w wodzie lub nie,

- wyjaśnia, posługując się wiedzą o budowie substancji, dlaczego np. podwyższona  temperatura zwiększa szybkość rozpuszczania się substancji stałej w wodzie,

- wyjaśnia, podając przykłady z życia codziennego, jakie czynniki wpływają na szybkość rozpuszczania się gazów w wodzie,

Rozpuszczalność substancji.

- podaje definicje rozpuszczalności substancji,

- odczytuje z wykresu rozpuszczalność danej substancji w różnych temperaturach,

- podaje definicję roztworu nasyconego i nienasyconego,

-podaje zależność między temperaturą a rozpuszczalnością substancji stałej w wodzie,

- wyjaśnia, jak z roztworu nasyconego otrzymać nienasycony i odwrotnie,

- oblicza, na podstawie krzywej rozpuszczalności, maksymalną jej ilość, którą będzie można rozpuścić w określonej temperaturze, w danej ilości wody,

- wymienia kolejne czynności, jakie należy wykonać, aby sporządzić wykres krzywej rozpuszczalności dla danej substancji,

- omawia zależność między rozpuszczalnością gazów a temperaturą i ciśnieniem,

Krystalizacja.

- podaje definicję krystalizacji,

- opisuje kolejne czynności prowadzące do otrzymania kryształów z roztworu danej substancji,

- wyjaśnia, dlaczego podczas obniżania temperatury nasyconego roztworu wydzielają się kryształy,

- podaje kilka przykładów zastosowania procesu krystalizacji w życiu codziennym i przemyśle,

- wyjaśnia, na czym polega proces krystalizacji,

- oblicza, posługując się krzywą rozpuszczalności, ile gramów danej substancji wydzieli się podczas krystalizacji,

- określa warunki krystalizacji, od których zależy wielkość kryształków,

- wyjaśnia, jak rozdzielić rozpuszczone w wodzie dwie różne substancje,

- wyjaśnia, jaki wpływ ma obecność wody krystalizacyjnej na właściwości kryształów,

Rodzaje roztworów.

- wie, co to jest roztwór nasycony i nienasycony,

- objaśnia, jaki roztwór nazywamy stężonym, a jaki rozcieńczonym,

- wie, jaki roztwór jest roztworem koloidalnym, a jaki właściwym,

- wie, co to jest zawiesina,

- dokonuje podziału roztworów ze względu na wielkość cząstek substancji rozpuszczonej i ilość substancji w roztworze,

- podaje przykłady takich roztworów,

- potrafi zakwalifikować roztwory i zawiesiny do odpowiedniej grupy mieszanin,

- kwalifikuje roztwory do odpowiedniej grupy na podstawie analizy krzywej rozpuszczalności,

Stężenie procentowe roztworu.

- podaje ogólna definicję stężenia,

- podaje definicję stężenia procentowego,

- oblicza stężenie procentowe roztworu znając masę substancji rozpuszczonej i masę roztworu,

- podaje przykłady zastosowania roztworów o określonym stężeniu procentowym w życiu codziennym,

- oblicza stężenie procentowe roztworu, mając daną masę substancji rozpuszczonej i masę wody,

- oblicza ilość substancji rozpuszczonej w roztworze,

- oblicza, korzystając z krzywej rozpuszczalności, stężenie procentowe nasyconego roztworu danej substancji w podanej temperaturze,

Obliczenia związane ze stężeniem procentowym roztworów.

- zna wzór na stężenie procentowe roztworu,

- rozwiązuje zadania tekstowe z uwzględnieniem stężenia procentowego,

- rozwiązuje zadania tekstowe z uwzględnieniem stężenia procentowego,

- rozwiązuje zadania na stężenie procentowe z uwzględnieniem gęstości,

Sporządzanie roztworów o określonym stężeniu procentowym.

- objaśnia, co to znaczy: roztwór 2-procentowy, 5-procentowy itp.,

- wymienia kolejne czynności, jakie należy wykonać, aby przygotować roztwór o określonym stężeniu,

Rozcieńczanie i mieszanie roztworów.

- oblicza stężenie procentowe roztworów powstałych przez zagęszczenie lub rozcieńczenie roztworów,

Temat lekcji

Poznajemy elektrolity i nieelektrolity

• elektrolity, nieelektrolity
• wskaźniki, przykłady wskaźników, zastosowanie wskaźników
• badanie wpływu różnych substancji na zmianę barwy wskaźników
• doświadczalne rozróżnianie kwasów i zasad za pomocą wskaźników

Uczeń:

• definiuje elektrolit i nieelektrolit (A)
• wyjaśnia pojęcie „wskaźnik” i wymienia trzy przykłady wskaźników (B)
• opisuje zastosowania wskaźników (B)

Uczeń:

• planuje doświadczenie pozwalające rozróżnić kwasy i zasady za pomocą wskaźników (D)

Kwas chlorowodorowy jako przykład kwasu beztlenowego

• kwasy
• budowa kwasów beztlenowych
• otrzymywanie kwasów beztlenowych na przykładzie kwasu chlorowodorowego
• właściwości i zastosowanie kwasu chlorowodorowego

Uczeń:

• wymienia zasady BHP dotyczące obchodzenia się z kwasami (A)
• definiuje pojęcie „kwasy” (A)
• opisuje budowę kwasów beztlenowych (B)
• wskazuje wodór i resztę kwasową w kwasie chlorowodorowym (B)
• wyznacza wartościowość reszty kwasowej (A)
• zapisuje wzór sumaryczny i strukturalny kwasu chlorowodorowego (A)
• opisuje właściwości kwasu chlorowodorowego (B)
• opisuje zastosowanie kwasu chlorowodorowego (B)

Uczeń:

• rozróżnia kwasy od innych substancji za pomocą wskaźników (C)
• wyjaśnia, dlaczego podczas pracy z kwasami należy zachować szczególną ostrożność (C)
• zapisuje równanie reakcji otrzymywania kwasu chlorowodorowego (C)
• opisuje doświadczenie otrzymywania kwasu chlorowodorowego przeprowadzone na lekcji (schemat, obserwacje, wniosek) (C)

Kwas siarkowodorowy – właściwości i zastosowanie

• otrzymywanie kwasu siarkowodorowego
• właściwości i zastosowanie siarkowodoru i kwasu siarkowodorowego

Uczeń:

• wskazuje wodór i resztę kwasową w kwasie siarkowodorowym (B)
• zapisuje wzór sumaryczny i strukturalny kwasu siarkowodorowego (A)
• opisuje właściwości siarkowodoru (B)
• opisuje zastosowanie siarkowodoru (B)
• opisuje właściwości kwasu siarkowodorowego (B)
• opisuje zastosowanie kwasu siarkowodorowego (B)

Uczeń:

• zapisuje równanie reakcji otrzymywania kwasu siarkowodorowego (C)
• planuje doświadczenie, w którego wyniku można otrzymać kwas beztlenowy (D)
• zapisuje równanie reakcji otrzymywania wskazanego kwasu beztlenowego (D)

Kwas siarkowy(VI) – właściwości i zastosowanie

• kwasy tlenowe, tlenek kwasowy
• budowa i właściwości kwasu siarkowego(VI)
• otrzymywanie kwasu siarkowego(VI)
• zasady bezpiecznego rozcieńczania stężonego roztworu kwasu siarkowego(VI)
• zastosowanie kwasu siarkowego(VI)

Uczeń:

• odróżnia kwasy tlenowe od beztlenowych (B)
• wskazuje wodór i resztę kwasową w kwasie siarkowym(VI) (B)
• wskazuje przykłady tlenków kwasowych (A)
• wyjaśnia pojęcie „tlenek kwasowy” (B)
• zapisuje wzór sumaryczny i strukturalny kwasu siarkowego(VI) (A)
• opisuje właściwości stężonego roztworu kwasu siarkowego(VI) (B)
• opisuje zastosowanie stężonego roztworu kwasu siarkowego(VI) (B)

Uczeń:

• wyznacza wartościowość niemetalu w kwasie (C)
• wyznacza wzór tlenku kwasowego (C)
• zapisuje równanie reakcji otrzymywania kwasu siarkowego(VI) (C)
• opisuje doświadczenie otrzymywania kwasu siarkowego(VI) przeprowadzone na lekcji (schemat, obserwacje, wniosek) (C)
• wykazuje doświadczalnie żrące właściwości kwasu siarkowego (VI) (D)
• podaje zasadę bezpiecznego rozcieńczania stężonego roztworu kwasu siarkowego(VI) (C)
• wyjaśnia, dlaczego kwas siarkowy(VI) pozostawiony w otwartym naczyniu zwiększa swą objętość (C)

Kwas siarkowy(IV)

• budowa i otrzymywanie kwasu siarkowego(IV)
• właściwości i zastosowanie kwasu siarkowego(IV)

Uczeń:

• wskazuje wodór i resztę kwasową w kwasie siarkowym(IV) (B)
• zapisuje wzór sumaryczny i strukturalny kwasu siarkowego(IV) (A)
• opisuje właściwości kwasu siarkowego(IV) (B)
• opisuje zastosowanie kwasu siarkowego(IV) (B)

Uczeń:

• zapisuje równanie reakcji otrzymywania kwasu siarkowego(IV) (C)
• zapisuje równanie reakcji rozkładu kwasu siarkowego(IV) (C)
• planuje i wykonuje doświadczenie, w którego wyniku można otrzymać kwas siarkowy(IV) (D)

Właściwości i zastosowanie kwasu azotowego(V)

• budowa i otrzymywanie kwasu azotowego(V)
• właściwości i zastosowanie kwasu azotowego(V)
• reakcja ksantoproteinowa
• przemysłowa metoda otrzymywania kwasu azotowego(V)*

Uczeń:

• opisuje budowę kwasu azotowego(V) (B)
• zapisuje wzór sumaryczny i strukturalny kwasu azotowego(V) (A)
• podaje wzór sumaryczny tlenku kwasowego kwasu azotowego(V) (A)
• opisuje właściwości kwasu azotowego(V) (B)
• opisuje zastosowanie kwasu azotowego(V) (B)

Uczeń:

• zapisuje równanie reakcji otrzymywania kwasu azotowego(V) (C)
• planuje i wykonuje doświadczenie, w którego wyniku można otrzymać kwas azotowy(V) (D)
• opisuje reakcję ksantoproteinową (C)
• planuje doświadczalne wykrycie białka w próbce żywności (w serze, mleku, jajku) (D)

Kwas węglowy, kwas fosforowy(V) – przykłady innych kwasów tlenowych

• budowa i otrzymywanie kwasu węglowego oraz fosforowego(V)
• właściwości i zastosowanie kwasu węglowego oraz fosforowego(V)

Uczeń:

• opisuje budowę kwasów węglowego i fosforowego(V) (B)
• zapisuje wzory sumaryczny i strukturalny kwasów węglowego i fosforowego(V) (A)
• podaje wzór sumaryczny tlenku kwasowego kwasów węglowego i fosforowego(V) (A)
• opisuje właściwości kwasów węglowego i fosforowego(V) (B)
• opisuje zastosowania kwasów węglowego i fosforowego(V) (B)
• wymienia metody otrzymywania kwasów tlenowych i beztlenowych (A)

Uczeń:

• zapisuje równanie reakcji otrzymywania kwasów węglowego i fosforowego(V) (C)
• opisuje budowę kwasów tlenowych i wyjaśnia, dlaczego kwasy węglowy i fosforowy(V) zaliczamy do kwasów tlenowych (C)
• planuje i wykonuje doświadczenie, w którego wyniku można otrzymać kwas węglowy oraz kwas fosforowy(V) (D)
• zapisuje wzór strukturalny kwasu nieorganicznego o podanym wzorze sumarycznym (C)
• zapisuje równanie reakcji otrzymywania dowolnego kwasu (C)
• identyfikuje kwasy na podstawie podanych informacji (D)
• rozwiązuje trudniejsze chemografy (D)

Dysocjacja jonowa kwasów

• dysocjacja jonowa, jon, kation, anion
• dysocjacja jonowa kwasów
• reakcja odwracalna i nieodwracalna
• definicja kwasów według Arrheniusa
• moc elektrolitów, dysocjacja stopniowa kwasów*

Uczeń:

• definiuje pojęcia: „jon”, „kation”, „anion” (A)
• wyjaśnia, na czym polega dysocjacja jonowa kwasów (B)
• zapisuje i odczytuje wybrane równania reakcji dysocjacji jonowej kwasów (B)
• wyjaśnia pojęcie „dysocjacja jonowa” (B)
• definiuje reakcje odwracalną i nieodwracalną (A)
• definiuje kwasy zgodnie z teorią Arrheniusa (A)
• definiuje pojęcie „odczyn kwasowy” (A)
• wymienia wspólne właściwości kwasów (A)
• wyjaśnia, z czego wynikają wspólne właściwości kwasów (B)
• wyjaśnia, dlaczego wodne roztwory kwasów przewodzą prąd elektryczny (B)

Uczeń:

• zapisuje i odczytuje równania reakcji dysocjacji jonowej kwasów (C)
• określa odczyn roztworu kwasowego na podstawie znajomości jonów obecnych w badanym roztworze (C)

Kwaśne opady

• kwaśne opady
• powstawanie kwaśnych opadów i skutki ich działania
• sposoby ograniczenia powstawania kwaśnych opadów

Uczeń:

• wyjaśnia pojęcie „kwaśne opady” (B)

Uczeń:

• analizuje proces powstawania kwaśnych opadów oraz skutki ich działania (D)
• proponuje sposoby ograniczenia powstawania kwaśnych opadów (C)

Budowa i właściwości wodorotlenku sodu oraz wodorotlenku potasu

• wodorotlenki
• budowa wodorotlenków na przykładzie wodorotlenku sodu i wodorotlenku potasu
• otrzymywanie i właściwości wodorotlenku sodu oraz

wodorotlenku potasu

Uczeń:

• wymienia zasady BHP dotyczące obchodzenia się z zasadami (A)
• definiuje pojęcie „wodorotlenek” (A)
• opisuje budowę wodorotlenków (B)
• podaje wartościowość grupy wodorotlenowej (A)
• zapisuje wzory sumaryczne wodorotlenku sodu i wodorotlenku potasu (A)
• opisuje właściwości i zastosowania wodorotlenku sodu oraz wodorotlenku potasu (B)
• definiuje pojęcie „tlenek zasadowy” (A)
• podaje przykłady tlenków zasadowych (A)
• wymienia dwie główne metody otrzymywania wodorotlenków (A)
• zapisuje i odczytuje równania reakcji otrzymywania wodorotlenku sodu i wodorotlenku potasu (B)

Uczeń:

• wyjaśnia, dlaczego podczas pracy z zasadami należy zachować szczególną ostrożność (C)
• planuje i wykonuje doświadczenie, w którego wyniku można otrzymać wodorotlenek sodu lub wodorotlenek potasu (D)
• opisuje doświadczenie badania właściwości wodorotlenku sodu przeprowadzone na lekcji (schemat, obserwacje, wniosek) (C)

Budowa i właściwości wodorotlenku wapnia

• budowa i otrzymywanie wodorotlenku wapnia
• właściwości i zastosowania wodorotlenku wapnia
• zastosowania wodorotlenku wapnia w budownictwie; wapno palone, wapno gaszone

Uczeń:

• omawia budowę wodorotlenku wapnia (B)
• zapisuje wzór sumaryczny wodorotlenku wapnia (A)
• opisuje właściwości wodorotlenku wapnia (B)
• opisuje zastosowanie wodorotlenku wapnia (ze szczególnym uwzględnieniem zastosowania w budownictwie) (B)
• wyjaśnia pojęcia: „woda wapienna”, „wapno palone”, „wapno gaszone” (B)
• zapisuje równania reakcji otrzymywania wodorotlenku wapnia (B)

Uczeń:

• planuje i wykonuje doświadczenia, w których wyniku można otrzymać wodorotlenek wapnia (D)

Wodorotlenek glinu i przykłady innych wodorotlenków

wodorotlenki: miedzi(II), żelaza(III), glinu

• otrzymywanie wodorotlenków nierozpuszczalnych w wodzie

Uczeń:

• zapisuje wzór sumaryczny wodorotlenku glinu (A)
• zapisuje i odczytuje równania reakcji otrzymywania wodorotlenków: miedzi(II), żelaza(III) i glinu (B)
• wymienia poznane tlenki zasadowe (A)

Uczeń:

opisuje doświadczenie otrzymywania wodorotlenków: miedzi(II), żelaza(III), glinu przeprowadzone na lekcji (schemat, obserwacje, wniosek) (C)

• planuje i wykonuje doświadczenia otrzymywania wodorotlenków trudno rozpuszczalnych w wodzie (D)
• zapisuje wzór sumaryczny wodorotlenku dowolnego metalu (C)
• zapisuje równania reakcji otrzymywania różnych wodorotlenków (D)
• identyfikuje wodorotlenki na podstawie podanych informacji (D)
• rozwiązuje chemografy (D)

Zasady a wodorotlenki. Dysocjacja jonowa zasad

• wodorotlenek a zasada
• dysocjacja jonowa zasad
• definicja zasad według Arrheniusa

Uczeń:

• definiuje pojęcie „zasada” (A)
• wymienia przykłady wodorotlenków i zasad (A)
• określa rozpuszczalność wodorotlenków na podstawie tabeli rozpuszczalności wodorotlenków i soli (B)
• wyjaśnia, na czym polega dysocjacja jonowa zasad (B)
• odróżnia zasady od kwasów i innych substancji za pomocą wskaźników (B)
• zapisuje i odczytuje równania dysocjacji jonowej zasady sodowej i zasady potasowej (B)
• definiuje zasady zgodnie z teorią Arrheniusa (A)
• wymienia wspólne właściwości zasad (A)
• wyjaśnia, z czego wynikają wspólne właściwości zasad (B)
• definiuje pojęcie „odczyn zasadowy” (A)
• wyjaśnia, dlaczego wodne roztwory zasad przewodzą prąd elektryczny (B)

Uczeń:

• rozróżnia pojęcia „wodorotlenek” i „zasada” (C)
• zapisuje i odczytuje równania reakcji dysocjacji jonowej zasad (C)
• określa odczyn roztworu zasadowego na podstawie znajomości jonów obecnych w badanym roztworze (C)

Odczyn roztworu. Skala  pH.

• skala pH
• rodzaje odczynu roztworów
• znaczenie odczynu roztworu

Uczeń:

• wymienia rodzaje odczynu roztworów (A)
• określa zakres pH i barwy wskaźników dla poszczególnych odczynów (B)
• omawia skalę pH (B)
• bada odczyn roztworu (B)

Uczeń:

• wymienia uwarunkowania odczynu kwasowego, zasadowego i obojętnego roztworów (C)
• interpretuje wartość pH w ujęciu jakościowym (odczyn kwasowy, zasadowy, obojętny) (C)
• określa odczyn roztworu na podstawie znajomości jonów obecnych w roztworze (D)
• opisuje zastosowania wskaźników (fenoloftaleiny, wskaźnika uniwersalnego, oranżu metylowego) (C)
• planuje doświadczenie, które umożliwi zbadanie wartości pH produktów użytku codziennego (D)
• wyjaśnia pojęcie „skala pH” (C)

Temat lekcji

Treści konieczne (ocena dopuszczająca)

Uczeń:

Treści podstawowe (ocena dostateczna)

Uczeń:

Treści rozszerzające (ocena dobra)

Uczeń:

Treści dopełniające (ocena bardzo dobra)

Uczeń:

Budowa cząsteczki i nazewnictwo soli.

- wie, jak zbudowana jest cząsteczka soli,

- wie, że sole występują w postaci kryształów, a nie pojedynczych cząsteczek

- wie, jaka jest rola wartościowości przy poprawnym zapisywaniu wzoru soli,

- wie, jak tworzy się nazwy soli,

- umie ustalić wzór na podstawie nazwy

- potrafi zapisać ogólny wzór soli

Ustalanie wzorów soli na podstawie nazwy i odwrotnie.

- rozumie, że wzory strukturalne soli odzwierciedlają budowę ich cząsteczek

- umie ustalić wzór na podstawie nazwy i odwrotnie

Dysocjacja jonowa soli.

- wie, jak przebiega dysocjacja jonowa soli,

- wie, jakie jony powstają podczas dysocjacji soli,

- umie napisać i odczytać równania dysocjacji soli w wodzie

- umie napisać i odczytać równania dysocjacji soli w wodzie

Reakcja zobojętniania jako jeden ze sposobów otrzymywania soli.

- wie, na czym polega reakcja zobojętniania,

- podaje produkty reakcji kwasu z zasadą,

- zapisuje równanie reakcji kwasu solnego z zasadą sodową i podaje nazwy produktów,

- wie, jak barwi się wskaźnik uniwersalny w roztworach kwasów, zasad i w wodzie,

- wie, jaka jest rola wskaźnika w reakcji zobojętniania,

- zapisuje równanie reakcji kwasu siarkowego(VI) z zasadą sodową i podaje nazwy produktów,

- wie, jaka właściwość roztworu kwasu lub zasady ulega zmianie podczas reakcji zobojętniania,

- wskazuje związek między budową soli a jej nazwą,

- umie zaproponować sposób przeprowadzenia reakcji zobojętniania i przeprowadzić ją,

- potrafi zapisać przebieg reakcji w formie równania cząsteczkowego, jonowego i w sposób skrócony

- podaje przykłady z życia codziennego, gdzie występują reakcje kwasów z zasadami

Reakcje metali z kwasami.

- wie, jak reagują metale aktywne z kwasami,

- wie, jakie są produkty tej reakcji

- wie, do czego służy szereg aktywności metali

- określa na podstawie szeregu aktywności, który metal wypiera wodór z kwasów i który jest bardziej aktywny chemicznie,

- zapisuje równanie reakcji metalu aktywnego z kwasem

- umie korzystać z szeregu aktywności chemicznej metali,

 - zapisuje równanie reakcji metalu aktywnego z kwasem

- umie zaproponować sposób przeprowadzenia reakcji metalu aktywnego z kwasem oraz zidentyfikowania gazowego produktu reakcji

- przewiduje, czy zajdzie reakcja danego metalu z kwasem,

- zapisuje przebieg reakcji cząsteczkowo, jonowo i w sposób skrócony

Reakcje tlenków metali z kwasami.

- wie, jak reagują tlenki metali z kwasami,

- wie, jakie są produkty tych reakcji

- zapisuje równania reakcji tlenków metali z kwasami

- zapisuje równania reakcji tlenków metali z kwasami

- umie zaproponować sposób przeprowadzenia reakcji tlenku metalu z kwasem

Inne sposoby otrzymywania soli.

- wie, jak przebiega reakcja metali z niemetalami

- wie, jak przebiega reakcja tlenków niemetali z zasadami,

- wie, jak przebiega reakcja tlenków niemetali z tlenkami metali

- umie napisać równanie reakcji sodu z siarką, magnezu z chlorem itp.

- wskazuje spośród podanych substancji te, z których można otrzymać sól

- potrafi zapisywać równania reakcji dwutlenku węgla z zasadą wapniową, tlenku siarki (VI) z wodorotlenkiem sodu itp.

- zapisuje co najmniej trzy przykłady równań reakcji, w których powstaje sól i podaje nazwy tych soli

- potrafi udowodnić, że sole powstają w reakcjach między substancjami o właściwościach kwasowych i substancjami o właściwościach zasadowych

Otrzymywanie soli trudno rozpuszczalnych.

- wie, co to są sole trudno rozpuszczalne,

- wie, jak powstają sole trudno rozpuszczalne

- potrafi napisać równanie reakcji powstawania soli trudno rozpuszczalnej w sposób cząsteczkowy

- na podstawie tabeli rozpuszczalności potrafi przewidzieć, czy dane substancje reagują ze sobą dają substancję trudno rozpuszczalną

- określa zastosowanie reakcji strąceniowych,

- umie zaproponować i przeprowadzić reakcję tworzenia soli trudno rozpuszczalnej,

- zapisuje równania reakcji strąceniowych cząsteczkowo, jonowo i w sposób skrócony,

- umie określić, jakich odczynników należy użyć do wytrącenia danej soli

Elektroliza wodnych roztworów soli.

- wie, na czym polega elektroliza,

- wie, co to jest katoda i anoda,

- wie, na czym polegają reakcje elektrodowe

- umie określić produkty elektrolizy chlorku miedzi(II)

- określa zastosowanie procesów elektrolizy

- zapisuje równania reakcji elektrodowych

Sole w życiu codziennym.

- podaje wzór i nazwę głównego składnika skał wapiennych,

- podaje przykłady soli (ich wzory i nazwy), jakie spotyka w życiu codziennym

- podaje przykłady zastosowań wapienia, kredy, marmuru,

- opisuje występowanie w przyrodzie chlorku sodu oraz podaje przykłady jego zastosowań

- wyjaśnia, czym różni się gips krystaliczny od palonego,

podaje przykłady zastosowania gipsu i objaśnia je,

- podaje wzory i nazwy soli zwanych saletrami i przykłady ich zastosowań

- wyjaśnia, za pomocą jakiej reakcji odróżni węglany od soli innych kwasów

Węgiel pierwiastkowy.

-wie, jak określić położenie węgla w układzie okresowym,

-zna odmiany węgla,

-wie, jakie jest zastosowanie diamentu i grafitu

-wie, co to jest zjawisko alotropii,

-wie, jakie są właściwości węgla i grafitu,

-umie podać podstawowe informacje o pierwiastku na podstawie położenia w układzie okresowym

-podaje różnicę w budowie wewnętrznej węgla i grafitu i wynikające stąd konsekwencje,

-wie, jak doświadczalnie wykryć obecność węgla w związkach organicznych,

-potrafi zanalizować budowę wewnętrzną fullerenów,

Szereg homologiczny węglowodorów nasyconych (alkanów).

-zna skład gazu ziemnego,

-wie, co to są alkany,

-zna pojęcie szeregu homologicznego,

-umie podać nazwy kilku prostych alkanów,

-podaje nazwy i wzory sumaryczne węglowodorów,

- podaje nazwy, wzory sumaryczne, półstrukturalne i strukturalne  węglowodorów,

-potrafi określić wzór ogólny alkanów,

-umie zbudować model cząsteczki alkanu,

- potrafi napisać, uzgodnić i odczytać równania reakcji spalania dowolnego alkanu,

-umie obliczyć masę cząsteczkową dowolnego alkanu,

-potrafi obliczyć skład procentowy alkanu oraz ustalić wzór sumaryczny,

Metan – główny składnik  gazu ziemnego.

-wie, co to jest metan,

-zna wzór sumaryczny metanu,

-wie, do czego służy metan

-zna wzór sumaryczny i strukturalny metanu,

-wie, jakie właściwości fizyczne i chemiczne wykazuje metan,

-wie, na czym polega spalanie całkowite i niecałkowite metanu,

-umie zbudować model cząsteczki metanu,

-potrafi napisać, uzgodnić i odczytać równania reakcji spalania całkowitego, półspalania i spalania niecałkowitego metanu,

-wie, jak wykryć produkty spalania metanu,

Węglowodory nienasycone – alkeny i alkiny.

-wie, co to sa alkeny i alkiny,

-umie tworzyć nazwy alkenów i alkinów,

-umie podać wzory sumaryczne prostych alkenów i alkinów,

-umie podać wzory sumaryczne i strukturalne alkenów i alkinów,

-potrafi określić wzory ogólne alkenów i alkinów,

-umie zbudować model cząsteczki dowolnego alkenu i alkinu,

-

-umie obliczyć masę cząsteczkową dowolnego alkenu i alkinu,

-potrafi obliczyć skład procentowy alkenu i alkinu oraz ustalić wzór sumaryczny,

Eten – przedstawiciel alkenów.

-wie, że eten należy do alkenów,

-wie, jakie jest zastosowanie etenu,

-wie, na czym polega reakcja polimeryzacji.

-opisuje właściwości etenu,

-potrafi zbudować model cząsteczki etenu,

-wie, jak otrzymać eten,

- potrafi napisać, uzgodnić i odczytać równania reakcji spalania etenu,

-potrafi napisać, uzgodnić i odczytać równania reakcji przyłączania bromu i bromowodoru do  etenu,

-wie, jak doświadczalnie zbadać właściwości etenu,

-umie zapisać przebieg reakcji polimeryzacji etenu,

Etyn – przedstawiciel alkinów.

-wie, że etyn należy do alkinów,

-wie, jakie jest zastosowanie etynu,

wie, na czym polega reakcja polimeryzacji etynu,

-opisuje właściwości etynu,

-potrafi zbudować model cząsteczki etynu,

-wie, jak otrzymać etyn,

- potrafi napisać, uzgodnić i odczytać równania reakcji spalania etynu,

-potrafi napisać, uzgodnić i odczytać równania reakcji przyłączania bromu do  etynu, spalania etynu, otrzymywania etynu,

-wie, jak doświadczalnie zbadać właściwości etynu,

-umie zapisać przebieg reakcji polimeryzacji etynu

Szereg homologiczny alkoholi jako pochodnych alkanów.

-wie, co to znaczy, że alkohole są pochodnymi węglowodorów,

- wie, co to jest grupa funkcyjna,

-wie, co to jest alkil i grupa funkcyjna,

-umie tworzyć nazwy alkoholi,

-umie podać nazwy, wzory sumaryczne i strukturalne czterech pierwszych członów szeregu homologicznego alkoholi,

-umie wyjaśnić oznaczenia: R-, -OH,

-potrafi określić wzór ogólny alkoholi,

-umie zbudować model cząsteczki alkoholu,

-wskazuje i nazywa grupy węglowodorowe i funkcyjne w cząsteczkach alkoholi.

Metanol i etanol – przedstawiciele alkoholi.

-wie, że metanol jest silna trucizną,

-wie, do czego służą metanol i etanol,

-wie, na czym polega fermentacja alkoholowa,

-potrafi określić wł. fizyczne etanolu,

-umie napisać równania reakcji spalania metanolu i etanolu,

-umie zbadać odczyn etanolu i wyjaśnić, dlaczego jest on obojętny,

-potrafi przedyskutować zastosowanie etanolu, jego zalety i niebezpieczeństwa,

-wie, jak wykryć obecność etanolu,

Gliceryna – przedstawiciel alkoholi wielowodorotlenowych.

-wie, że gliceryna należy do alkoholi wielowodorotlenowych,

-wie, do czego służy gliceryna

-opisuje właściwości fizyczne gliceryny,

-umie zbudować model cząsteczki gliceryny,

-zapisuje równanie reakcji spalania gliceryny,

Szereg homologiczny kwasów karboksylowych.

-wie, co to znaczy, że kwasy karboksylowe są pochodnymi węglowodorów,

-umie nazwać cztery pierwsze kwasy w szeregu homologicznym,

-wie, jak się tworzy systematyczne nazwy kwasów,

-umie podać nazwy i wzory sumaryczne czterech pierwszych w szeregu homologicznym kwasów,

-określa wzór ogólny kwasów karboksylowych,

-podaje nazwy, wzory sumaryczne, półstrukturalne i strukturalne przedstawicieli szeregu homologicznego kwasów karboksylowych,

-potrafi zbudować model cząsteczki kwasu karboksylowego,

-wskazuje i nazywa grupy węglowodorowe i funkcyjne w cząsteczkach kwasów karboksylowych.

Kwas mrówkowy i octowy.

-wie, że kwas mrówkowy jest silną trucizną,

-wie, do czego służy kwas octowy i mrówkowy,

-wie, na czym polega fermentacja octowa,

-opisuje właściwości fizyczne i chemiczne kwasów octowego i mrówkowego,

-umie zbudować modele cząsteczek kwasów,

-zapisuje równania reakcji spalania kwasów mrówkowego i octowego, równania dysocjacji jonowej, reakcji z Mg, NaOH,

-zapisuje równanie reakcji fermentacji octowej,

-potrafi zbadać odczyn roztworu kwasu i wyjaśnić, dlaczego jest on kwaśny,

-potrafi przeprowadzić reakcję kwasu z metalem i z zasadą.

Wyższe kwasy karboksylowe.

-wie, dlaczego kwasy te nazywa się tłuszczowymi,

-umie podać nazwy trzech najważniejszych kwasów tłuszczowych,

-wie, do czego służą wyższe kwasy tłuszczowe,

-wie, że kwas oleinowy jest kwasem nienasyconym i jakie są konsekwencje tego faktu,

-umie podać nazwy i wzory wyższych kwasów karboksylowych, wskazać w nich grupę funkcyjną i węglowodorową oraz resztę kwasową,

-wie, jak zbadać właściwości chemiczne kwasów tłuszczowych: palność, charakter nienasycony,

-zapisuje równania reakcji spalania kwasów tłuszczowych,

-umie przeprowadzić reakcję kwasu stearynowego z zasadą sodową.

Porównanie właściwości kwasów karboksylowych.

-wie, że w miarę wzrostu długości łańcucha węglowego wzrasta gęstość, temperatura topnienia i wrzenia kwasów karboksylowych,

-wie, że w miarę wzrostu długości łańcucha węglowego maleje rozpuszczalność w wodzie, zdolność do dysocjacji jonowej i aktywność chemiczna kwasów karboksylowych,

-umie wykorzystać praktycznie wiadomości do identyfikacji kwasów karboksylowych i zapisu odpowiednich równań reakcji.

Sole kwasów karboksylowych. Mydła.

-wie, w jakich reakcjach powstają sole,

-wyjaśnia, co to są mydła,

-wymienia rodzaje mydeł,

-podaje nazwę soli o znanym wzorze sumarycznym,

-zapisuje wzór sumaryczny soli na podstawie nazwy,

-zapisuje równania reakcji kwasów karboksylowych z metalami, tlenkami metali i wodorotlenkami,

-zapisuje równania reakcji otrzymywania mydła,

-potrafi wyjaśnić mechanizm mycia i prania.

Estry.

-wie, jakie są właściwości estrów,

-wie, do czego służą estry,

-wie, na czym polega reakcja estryfikacji,

-umie tworzyć nazwy estrów,

-wskazuje i nazywa grupy węglowodorowe i grupę estrową w cząsteczce estru,

-wie, jak przeprowadzić reakcję estryfikacji,

-umie zapisać równanie reakcji estryfikacji,

-potrafi określić wzór ogólny estrów,

-na podstawie wzoru lub nazwy estru przewiduje nazwy i wzory alkoholu i kwasu, z których powstał ester,

-potrafi wykazać różnicę między reakcją estryfikacji a reakcją zobojętniania.

Inne pochodne węglowodorów.

-wie, co to są aminy i aminokwasy,

-wie, jakie są ich właściwości i gdzie występują,

-potrafi napisać wzór aminy i wzór aminokwasu,

-potrafi zbudować modele cząsteczek aminy i aminokwasu,

-potrafi wskazać i nazwać grupy węglowodorowe i funkcyjne w cząsteczkach amin i aminokwasów,

-rozumie konsekwencje istnienia dwóch grup funkcyjnych w cząsteczce aminokwasu,